„JESTEŚCIE SYNODEM” - DZIEŃ SKUPIENIA W 3 ROCZNICĘ OTWARCIA II SYNODU ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ

Od marca br. II Synod naszej Archidiecezji wszedł w główny etap prac – etap sesji plenarnych. Dotychczas odbyło się ich siedem. Podczas każdej z nich omawiano przygotowane wcześniej przez poszczególne komisje dokumenty oraz dyskutowano nad zaproponowanymi przez członków synodu zmianami. Spośród dziewiętnastu komisji i podkomisji synodalnych, projekty zaprezentowało już czternaście, a dziesięć zakończyło już swoje prace (przygotowany dokument został przyjęty przez zgromadzenie i przekazany ks. abp. Wiktorowi jako rada Synodu).

Zbliżająca się trzecia rocznica synodalnych prac to dobra okazja do refleksji, a także przypomnienia, czym właściwie synod jest. Dlatego podczas siódmej, listopadowej sesji Synodu, ks. abp Wiktor Skworc, powołując się na słowa papieża Franciszka, przypomniał: „synod – oznacza podążać razem”. Jest to doświadczenie Kościoła pielgrzymującego, który, tak jak Izrael, podąża do ziemi obiecanej, a Pierwszym, który chce iść z nami – chce z nami czynić synod – jest Bóg Ojciec. Jesteśmy więc ludem, który wzrasta pielgrzymując z Bożym błogosławieństwem. Trwający II Synod Archidiecezji Katowickiej zmierza ku końcowi – pozostał jeszcze rok intensywnych prac nad dokumentami, a potem przyjdzie czas trudniejszy: wprowadzania w życie synodalnych postanowień. Ksiądz Arcybiskup przypomniał, że doradczy charakter synodalnych obrad wymaga od wszystkich uczestników postawy otwartości i dialogu – aby celem synodu nie było tylko ustanawianie przepisów, ale budowanie Kościoła z miłością i zaufaniem. Dlatego też warto się zastanowić nad własnymi motywacjami – czy to właśnie miłość do moich sióstr i braci w wierze, do mojej lokalnej wspólnoty, sprawia, że w taki czy inny sposób angażuję się w synodalne prace? Nasze pragnienie, aby usłyszeć, co Duch Święty mówi katowickiemu Kościołowi nadal jest żywe, czego doświadczać można podczas ożywionych i pełnych zatroskania dyskusji w czasie obrad i posiedzeń. Ksiądz Arcybiskup, dziękując jeszcze raz za zaangażowanie, powiedział: „Podarowaliście Kościołowi katowickiemu czas, serce. Dziękuję. Jesteście synodem – ziemia obiecana jest już blisko”.

W 3-lecie Synodu, podobnie jak w latach poprzednich, wszyscy członkowie zespołów synodalnych zaproszeni są do udziału w dniu skupienia, który odbędzie się w katowickiej katedrze w Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, 22 listopada br. Spotkanie rozpocznie wspólna adoracja Najświętszego Sakramentu, po której krótkie słowo wygłosi ks. abp Wiktor Skworc. Dwie krótkie konferencje wygłoszą: bp Marek Szkudło, przewodniczący synodalnej Komisji ds. Duchowieństwa, który poruszy kwestie relacji i współpracy świeckich z duchownymi, oraz ks. Bartłomiej Kuźnik, przewodniczący Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego – na temat odwagi słuchacza słowa Bożego. Po Eucharystii odbędzie się agapa w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym, podczas której będziemy mogli poczęstować się słodkościami, przygotowanymi przez uczestników dnia skupienia. Mając w pamięci radosne chwile spotkania podczas poprzednich, mamy nadzieję, że i tym razem nie zabraknie przedstawicieli wszystkich zespołów synodalnych.

Ks. abp Wiktor Skworc zachęca do modlitwy
za katowicki Kościół w czas Synodu

DZIEŃ SKUPIENIA DLA CZŁONKÓW II SYNODU ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ

Pierwsza sesja plenarna II Synodu Archidiecezji Katowickiej już niedługo – 14 marca br. Miesiąc przed tą datą – 14 lutego – odbył się dzień skupienia dla członków Synodu czyli tych, którzy będą brali udział w obradach sesji.

Spotkaniu przewodniczył ks. Grzegorz Strzelczyk, Sekretarz Synodu. Na początku przedstawił zebranym informacje praktyczne, dotyczące spraw organizacyjnych, związanych z posiedzeniami plenarnymi. Zebrani otrzymali także informator, który szczegółowo wyjaśnia najważniejsze kwestie: przypomina, czym jest synod diecezjalny i jaki jest jego cel, czego dotyczyć będą obrady i jak one będą wyglądały „technicznie”, a także, co się znajdzie w końcowym dokumencie synodalnym i kiedy zostanie wydany.

Po części organizacyjnej, nastąpiła część formacyjna. Sekretarz Synodu wygłosił krótką konferencję o istocie Synodu. Na początku przypomniał, że synod diecezjalny jest ciałem doradczym biskupa, które ma rozeznać – za pomocą zdrowego rozsądku oraz duchowej intuicji – co mówi Duch Święty do lokalnego Kościoła. Jezus Chrystus, kiedy wstępując do nieba opuszczał swoich uczniów, pozostawił im Dar, który do dziś jest największym bogactwem Kościoła – pozostawił im Ducha Bożego. Tylko On może nas doprowadzić do prawdy, także tej, o naszej lokalnej wspólnocie – co w nas niedomaga, co wymaga pokuty, a co pochodzi od Niego i należy jeszcze bardziej rozwijać i pogłębiać. Wiara w działanie Ducha Świętego w Kościele stawia przed członkami Synodu pewne wyzwania. Jeżeli oczekujemy, że Duch przemówi, to wymaga to dyspozycyjności każdego z członków, wiary, że może On przemówić właśnie przez niego. Potrzebna jest też odwaga, by wypowiedzieć, zakomunikować wspólnocie to, co w sercu odkrywa się jako Boże wezwanie. Lęk przed podzieleniem się tym własnym rozeznaniem może być wielką pokusą, ale trzeba się z tym zmierzyć, bo nie ma ważniejszego ciała doradczego biskupa, niż synod właśnie.

Ks. Grzegorz wskazał także na personalny charakter Synodu. Zgodnie z prawem kanonicznym synod diecezjalny jest związany z konkretnym biskupem – jeśli w trakcie trwania synodu następuje zmiana biskupa, to nowy biskup wcale nie musi go kontynuować, ani go zamykać. Ta dyspozycja prawna ma pewien sens egzystencjalny. Każdy z członków Synodu ma jakieś doświadczenie związane z Arcybiskupem – lepsze lub gorsze, kontaktu z nim bądź też jego braku. Synod to więc także czas wzmożonej modlitwy i budowania relacji, aby potrafili bez obaw mówić Arcybiskupowi, co myślą. Skoro zadaniem synodu jest poszukiwanie prawdy, pochodzącej od Bożego Ducha, to zadaniem jego członków jest umiejętne, z miłością, wypowiadanie tej prawdy o naszym Kościele, która czasem może być też trudna i bolesna.

Mimo że nie wszyscy mogą wziąć udział w sesjach plenarnych, to każdy może objąć to dzieło modlitwą. Prośmy o jasne rozeznanie woli Bożej dla członków Synodu. W naszych modlitwach pamiętajmy też o całym naszym lokalnym Kościele, aby w jak największej ilości serc rodziła się gotowość na przyjęcie Chrystusa. Módlmy się także za siebie nawzajem.

Na stronie Synodu (http://synodkatowice.pl/,918) dostępna jest pełna lista członków II Synodu Archidiecezji Katowickiej – zachęcamy także do systematycznej modlitwy za konkretne osoby z tej listy. Gdyby ktoś podjął się takiego stałego towarzyszenia komuś modlitwą – prosimy o informację (sekretariat.synodu@archidiecezja.katowice.pl lub 519 546 012), będziemy wówczas mogli powiadomić danego członka Synodu, że ktoś się za niego modli.

SESJE PLENARNE I CZŁONKOWIE SYNODU

Wielkimi krokami zbliża się główna faza II Synodu Archidiecezji Katowickiej, czyli sesje plenarne, w czasie których ponad dwustu członków Synodu będzie się spotykać, by dyskutować na projektami dokumentów przygotowanymi przez komisje, zgłaszać poprawki i w końcu zatwierdzać synodalne propozycje, które – jeśli abp Wiktor je zaakceptuje – staną się lokalnym prawem naszej Archidiecezji. Jest to ostatni, najważniejszy etap synodu diecezjalnego.

Z tym etapem wiąże się zasadnicza kwestia, mianowicie wybór przedstawicieli na posiedzenia, czyli po prostu – członków synodu. Przewodniczącym każdego synodu diecezjalnego jest biskup diecezjalny. Dużą część grona pozostałych uczestników regulują przepisy prawa kanonicznego, inni zostają wybierani przez różne gremia archidiecezjalne. Poniżej postaramy się wyjaśnić, kto wchodzi w skład członków II Synodu (pełna lista imienna dostępna jest na stronie http://synodkatowice.pl/,918 i jest na bieżąco aktualizowana).

Członkowie z urzędu, zgodnie z kan. 463 Kodeksu Prawa Kanonicznego, to:

• księża biskupi pomocniczy (których mamy – od 6 stycznia br. – dwóch);
• wikariusze generalni, biskupi oraz wikariusz sądowy – w naszym przypadku to dwie osoby: wikariusz biskupi ds. misji oraz wikariusz sądowy, czyli szef sądu diecezjalnego (wikariuszami generalnymi są biskupi pomocniczy);
• kanonicy kościoła katedralnego – w archidiecezji katowickiej jest ich 11;
• członkowie Rady Kapłańskiej, która liczy 32 członków (poza jej przewodniczącym, którym jest Arcybiskup);
• rektor Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego;
• dziekani wszystkich dekanatów – po niedawnej reorganizacji w archidiecezji katowickiej jest ich 37.

Powyższy kanon wskazuje również tych członków synodu, którzy zostają nimi z wyboru, przy czym szczegóły określał Arcybiskup w osobnym zarządzeniu. Są to:

• wierni świeccy wybrani przez Archidiecezjalną Radę Duszpasterską w liczbie odpowiadającej ilości dekanatów, czyli 37 (zostali wybrani spośród kandydatów zgłoszonych przez parafialne zespoły synodalne);
• przynajmniej jeden prezbiter wybrany z każdego dekanatu – jest ich 58;
• przedstawiciele wspólnot życia konsekrowanego – 11 osób.

Ostatnią grupę osób stanowią przedstawiciele określeni przez Księdza Arcybiskupa w Zarządzeniu o wezwanych na Synod:

• dwóch przedstawicieli księży emerytów;dwóch przedstawicieli pracowników dydaktycznych Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego oraz Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego;
• wszyscy członkowie Komisji Głównej II Synodu;
• przewodniczący oraz sekretarz wszystkich komisji tematycznych Synodu oraz Zespołów: Teologicznego i Legislacyjnego, a także – ewentualnie – jeszcze jeden członek z każdej z tych jednostek;
• inne osoby, powołane przez Arcybiskupa.

Wszystkie te osoby tworzą grono członków II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Jest ich prawie 250, choć gdyby podliczyć wszystkich wymienionych powyżej według funkcji, liczba byłaby jeszcze wyższa. Jednak niektóre osoby wchodzą do Synodu z kilku tytułów (np. wśród członków Komisji Głównej znajdują się przewodniczący innych komisji synodalnych, niektórzy wybrani księża są członkami Rady Kapłańskiej itp.). Zatem liczba osób jest trochę mniejsza.

Choć sam wybór przedstawicieli na Synod nie był zadaniem łatwym, to najtrudniejsze jeszcze przed nami. Począwszy od 14 marca członkowie II Synodu podczas comiesięcznych sesji będą rozważać, analizować oraz głosować nad konkretnymi rozwiązaniami duszpasterskimi dla naszej Archidiecezji. Polecamy więc Waszej modlitwie wszystkie te osoby – aby otwierały się na działanie Bożego Ducha w ich sercach i umysłach.

Pozdrowienia i błogosławieństwo nowych biskupów
dla osób zaangażowanych w Synod

Tuż po święceniach nowi biskupi pomocniczy naszej Archidiecezji - Marek Szkudło i Adam Wodarczyk - nagrali krótkie pozdrowienie i błogosławieństwo dla wszystkich osób zaangażowanych w Synod. Proszą też o modlitwę w intencji ich owocnej posługi.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH –
KOMISJA DS. POWOŁAŃ I FORMACJI DO PREZBITERATU
I KOMISJA DS. DUSZPASTERSTWA MŁODZIEŻY

Dzisiejszym tekstem wracamy do cyklu, w którym prezentujemy komisje i podkomisje synodalne. Tym razem przybliżymy Komisję ds. Powołań i Formacji do Prezbiteratu oraz Komisję ds. Duszpasterstwa Młodzieży.

Dwa główne obszary zainteresowań pierwszej z nich to: budzenie powołań do prezbiteratu oraz formacja do prezbiteratu. Celem działalności Komisji jest ocena stanu aktualnego w ww. dziedzinach oraz wypracowanie i zaproponowanie nowych rozwiązań. Pomocne w tym zadaniu były ankiety synodalne skierowane do różnych adresatów (parafialne zespoły synodalne, prezbiterzy, alumni, rodzice alumnów, młodzież licealna i studenci). Następnie uzyskane odpowiedzi zostały poddane analizie przez członków Komisji i jej konsultorów. W dynamicznie zmieniającym się świecie współczesnym jest konieczne poszukiwanie wciąż nowych, adekwatnych do realiów, sposobów animowania powołań do Służby Bożej oraz przygotowywania przyszłych prezbiterów. Szczególną wagę Komisja przywiązuje do włączenia możliwie jak najszerszego grona diecezjan do proporcjonalnej odpowiedzialności za rodzące się powołania i dzieło formacji w naszej Archidiecezji.

Podczas jednego z posiedzeń Komisji Głównej, przewodniczący Komisji – ks. Marek Panek, rektor Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego – przedstawił zagadnienia oraz propozycje rozwiązań, które wypracowali jej członkowie. Zauważył, że dwa główne problemy, którymi zajęła się Komisja ds. Powołań i Formacji do Prezbiteratu to: obecność i kształtowanie w Kościele lokalnym świadomości odpowiedzialności za powołania oraz kształtowanie odpowiedniego do współczesnych realiów modelu formacji do prezbiteratu. Zaproponowane zalecenia/zarządzenia dotyczą, m.in., następującej tematyki:

• formowanie w kandydatach do święceń dojrzałego człowieczeństwa;
• osobiste świadectwo przyszłych księży;
• formowanie alumnów do uczestnictwa w życiu kulturalnym;
• misyjna formacja alumnów;
• praktyka ewangelizacyjno-misyjna przyszłych księży;
• kształtowanie wśród kleryków świadomości ekumenicznej;
• promocja powołań na różnych poziomach (Archidiecezja, parafia, seminarium…);
• kształtowanie "Niedzieli budzenia powołań";
• różne aspekty formacji seminaryjnej (okres propedeutyczny, wsparcie psychologiczne, formacja intelektualna, przygotowanie do posługi kierowników duchowych itd.).

Druga z komisji – ds. Duszpasterstwa Młodzieży – stawia sobie za cel budzenie wśród ludzi młodych świadomości przynależności do wspólnoty Kościoła oraz zaproponowanie konkretnych sposobów jej tworzenia. W tym celu konieczne było przeanalizowanie dotychczasowych działań podejmowanych w ramach duszpasterstwa młodzieży oraz zasugerowanie nowych rozwiązań z uwzględnieniem aktualnej sytuacji ludzi młodych oraz ich potrzeb w różnych kontekstach. Dlatego przedmiotem refleksji Komisji są następujące grupy: gimnazjaliści i licealiści, studenci i młodzież pracująca oraz ruchy odnowy Kościoła, stowarzyszenia i inne grupy. Komisja pracuje dwutorowo: z jednej strony analizuje kwestie duszpasterstwa młodych już zaangażowanych w życie Kościoła, a z drugiej – stawia pytania o sposoby dotarcia do młodzieży religijnie obojętnej. Pomocne w tym były ankiety, które Komisja skierowała do kilku grup: zespołów synodalnych, prezbiterów, animatorów kandydatów do bierzmowania, rodziców osób, które niedawno przyjęły bierzmowanie, członków wspólnot, stowarzyszeń i ruchów odnowy Kościoła, katechetów szkół ponadgimnazjalnych, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, a także do studentów uczestniczących w życiu Duszpasterstwa Akademickiego.

Przedstawiając zagadnienia wypracowane przez Komisję na posiedzeniu Komisji Głównej, ks. Ryszard Kokoszka – proboszcz z Halemby i zarazem przewodniczący Komisji ds. Duszpasterstwa Młodzieży, wskazał, że poruszone problemy dotyczą trzech obszarów tematycznych:

• ciągłość duszpasterstwa młodzieży – od szóstej klasy szkoły podstawowej do czasów studenckich;
• formacja liderów, animatorów wspólnot młodzieżowych, a także określenie zadań prezbiterów i proboszczów względem młodzieży znajdującej się na terenie parafii;
• sprawy organizacyjne – finanse, organizacja sprzętu, miejsca spotkań itp.

Wśród poruszanych zagadnień/problemów, które wymagają przedyskutowania na forum synodalnym znalazły się, m.in., następujące tematy:

• duszpasterstwo młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej – wskazanie na konieczność korelacji między katechezą szkolną i parafialną;
• formacja animatorów, liderów wspólnot oraz obowiązki duszpasterza akademickiego;
• zaangażowanie młodych ludzi w działalność ewangelizacyjną;
• kwestie formalne i organizacyjne związane z duszpasterstwem młodzieży (miejsce, sposób finansowania itp.).

Prace wszystkich komisji tematycznych II Synodu polecamy Państwa modlitwie.

II SYNOD ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ – AKTUALNOŚCI

Okres urlopowy dla większości z nas już minął i również prace synodalne od września ruszyły pełną parą. Po wakacyjnej przerwie na antenę radia eM wróciły informacje o Synodzie emitowane w każdą niedzielę około godziny 8:15. Trwają także inne prace, które – choć mało widoczne – mają istotne znaczenie dla ostatecznego kształtu postanowień synodalnych.

W maju br. rozpoczęliśmy kolejny etap konsultacji – do prezbiterów archidiecezji katowickiej oraz zespołów synodalnych rozesłane zostały materiały ośmiu komisji tematycznych. Respondenci mieli okazję zapoznać się z propozycjami zaleceń i zarządzeń, które będą przedmiotem obrad na sesjach plenarnych Synodu, i wyrazić o nich opinię (więcej o tym na stronie internetowej Synodu: http://synodkatowice.pl). Wyniki tej części konsultacji są obecnie analizowane przez członków odpowiednich komisji, zaś 3 września wszyscy respondenci otrzymali drogą elektroniczną drugą część materiałów – czyli zagadnienia pozostałych 10 komisji i podkomisji tematycznych (z wyłączeniem niedawno powstałej Podkomisji ds. Mediów):

– Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego,

– Komisji ds. Świeckich,
– Komisji ds. Duszpasterstwa Rodzin,
– Komisji ds. Katechezy i Wychowania Katolickiego,
– Komisji ds. Duszpasterstwa Młodzieży,
– Komisji ds. Duszpasterstwa Liturgicznego,
– Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego,
– Komisji ds. Powołań i Formacji do Prezbiteratu,
– Komisji ds. Duchowieństwa,
– Komisji ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego.

Zasady przeprowadzenia konsultacji są takie same jak w przypadku poprzedniej części tego etapu prac. Daje on możliwość swobodnego odniesienia się do propozycji rozwiązań poszczególnych zagadnień – prezbiterzy archidiecezji katowickiej, a także członkowie zespołów synodalnych: parafialnych, internetowych, młodzieżowych i innych – mogą podzielić się swoimi uwagami. Opinie można przesyłać do dnia 31 października 2014 r., za pomocą platformy internetowej.

Czas konsultacji jest ostatnim etapem przygotowawczym przed głównym etapem II Synodu – sesjami plenarnymi, których początek zaplanowany jest na marzec 2015 r. Właśnie zgromadzenie w auli synodalnej stanowi synod w ścisłym sensie – konsultacje i prace komisji mają charakter przygotowawczy i pomocniczy. Aby mogło dojść do synodalnego zgromadzenia potrzebni są wyznaczeni zgodnie z przepisami Kodeksu Prawa Kanonicznego (kanon 463) uczestnicy – członkowie Synodu. Część z nich tworzą osoby, które będą uczestniczyć w obradach „z urzędu”, czyli ze względu na pełnione w Kościele katowickim funkcje. Pozostali są wybierani przez odpowiednie gremia: przedstawiciele duszpasterzy – w dekanatach, przedstawiciele wspólnot zakonnych – za pośrednictwem ich przełożonych, przedstawiciele wykładowców i wychowawców Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego i Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego wybierają delegatów spośród swego grona itd. Wśród członków Synodu będą także przedstawiciele osób świeckich, których kandydatury zgłaszały parafialne zespoły synodalne. M.in. spośród nich Archidiecezjalna Rada Duszpasterska wybierze 34 przedstawicieli świeckich (szczegóły dotyczące sposobu wyłaniania członków Synodu można znaleźć na naszej stronie internetowej: http://synodkatowice.pl/,799.

Dziękując za dotychczasową pamięć modlitewną, polecamy Państwa modlitwie ten gorący czas przygotowań do sesji plenarnych i wszelkie prace z nimi związane. Szczególnie polecamy modlitwie wybory członków Synodu.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH –
KOMISJA DS. ŚWIECKICH I PODKOMISJA DS. GŁOSZENIA SŁOWA BOŻEGO

Ostatnim tekstem przerwaliśmy cykl, w którym prezentujemy prace wszystkich komisji tematycznych II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Pisaliśmy w nim o trwającym właśnie etapie konsultacji i możliwości opiniowania zaproponowanych przez komisje zmian. Teraz wracamy do cyklu i prezentujemy zagadnienia dwóch kolejnych komisji: Komisji ds. Świeckich oraz Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego.

Przedmiotem prac Komisji ds. Świeckich jest szeroko rozumiana sytuacja świeckich w Kościele i świecie. Komisja podejmuje kwestie związane z duchowością świeckich, ich zaangażowaniem w życie społeczno-polityczne, posługą na rzecz Kościoła lokalnego (w tym zwłaszcza parafii), a także problemy związane ze specyfiką ich powołania. Ważnym tematem jest też kwestia formacji świeckich oraz sprawy dotyczące charakteru i zakresu współpracy między świeckimi a duchownymi. Komisja podejmuje również zagadnienia dotyczące modlitewnej posługi świeckich (szczególnie w ramach ruchów odnowy Kościoła), a także podejmowanej przez nich posługi pozaliturgicznego głoszenia słowa Bożego i nauczania w Kościele. Ze względu na bardzo szeroki obszar zainteresowań Komisja ds. Świeckich na wiosnę 2013 r. wystosowała obszerną ankietę, dostępną dla wszystkich wiernych Archidiecezji. Pytania w niej zawarte dotyczyły wielu dziedzin naszego życia – nie tylko związanego ze wspólnotą parafialną, ale także kwestii dotyczących zaangażowania społecznego i politycznego. Na podstawie wyników wszystkich ankiet (Komisja pytała także o zdanie prezbiterów, członków zespołów synodalnych i świeckich pracowników parafii) oraz innych dokumentów, członkowie Komisji zredagowali propozycje rozwiązań w odniesieniu do różnych obszarów życia naszego lokalnego Kościoła. Dr Aleksander Bańka – przewodniczący Komisji ds. Świeckich – przedstawił postulaty na posiedzeniu Komisji Głównej. Po wakacjach członkowie zespołów synodalnych oraz księża archidiecezji katowickiej będą mogli opiniować te rozwiązania w ramach kolejnej części konsultacji. Zagadnienia, wypracowane przez Komisję ds. Świeckich dotyczą następujących bloków tematycznych: współpraca świeckich z prezbiterami; formacja liderów świeckich; zaangażowanie świeckich w posługę nauczania i modlitwy; budowanie "wspólnoty wspólnot"; formacja intelektu i ducha ku dojrzałości chrześcijańskiej; współodpowiedzialność świeckich za parafię; parafia wobec idei wolontariatu.

Można zauważyć, że spora grupa zagadnień styka się z obszarami prac innych komisji, zwłaszcza Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego. Na tym etapie podjęte zatem też zostaną decyzje, która z komisji będzie ostatecznie przewodzić dalszym pracom nad określoną kwestią.

Mniej rozległą – przynajmniej na pierwszy rzut oka – sferą działalności naszego katowickiego Kościoła zajmuje się Podkomisja ds. Głoszenia Słowa Bożego. Jej obszarem zainteresowań jest wszystko to, co wiąże się z głoszeniem i słuchaniem słowa Bożego. Oba te wymiary znalazły wyraz w ankietach skierowanych do członków parafialnych zespołów synodalnych, pozostałych wiernych archidiecezji katowickiej oraz prezbiterów. Pytania dotyczyły m.in. kwestii związanych z tematyką homilii, obecnością polityki czy moralności na ambonie, formą głoszenia słowa. Jakie tematy respondenci uznają za istotne w perspektywie naszej Archidiecezji? Jak wspominał o tym przewodniczący Podkomisji – ks. Bartłomiej Kuźnik – wyniki można w skrócie wyrazić zdaniem: „Spotkajcie nas z Chrystusem”. Dla większości ważne są więc kwestie związane z duchowością, relacją do Boga, także osobiste świadectwo księdza – wierni chcą słuchać świadka, który utożsamia się z tym, co mówi, pozostałe rzeczy są wręcz drugorzędne. Mocno też wybrzmiało pragnienie pozytywnej formy przepowiadania – niestety w wielu homiliach dominuje podejście negatywne (zakazy, krytyka), które zniechęca do słuchania. Dzięki ankietom udało się niejako doprowadzić do spotkania słuchających i głoszących słowo – z odpowiedzi wynika, że obie grupy chętnie wysłuchałyby się nawzajem – księża chcą krytycznych uwag, a wierni – świadectwa homiletów oraz „życiowej” tematyki. Ważne też jest głoszenie Ewangelii „na zewnątrz” – potrzeba pomysłowych impulsów prowokujących do zastanowienia się nad jakością życia chrześcijańskiego.

Jakie konkretnie zagadnienia obejmują propozycje Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego? Na początek kwestie związane z oceną przepowiadania słowa Bożego w Archidiecezji, w tym także braki i błędy związane z tą działalnością. Następnie: formacja głosicieli słowa Bożego oraz formacja wiernych świeckich; źródła i tematyka przepowiadania; celność poruszanych przez kaznodziejów tematów; forma głoszenia kazań i homilii, różnorodne kwestie związane z homilią niedzielną i codzienną – czas trwania, dostęp do treści w mediach parafialnych, tzw. dyżur kaznodziejski, odczytywanie listów pasterskich w trakcie homilii itp.; a także misje, rekolekcje parafialne oraz szkolne.

Bardzo prosimy o objęcie pamięcią modlitewną członków Komisji ds. Świeckich i Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego oraz problemów, którymi się zajmują.

II SYNOD ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ – KOLEJNY ETAP KONSULTACJI

Właśnie rozpoczął się drugi etap konsultacji w ramach II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Co to w praktyce znaczy? W połowie maja wszystkie zespoły synodalne (parafialne, internetowe, inne) oraz prezbiterzy archidiecezji katowickiej otrzymali do konsultacji materiały pierwszych ośmiu komisji tematycznych Synodu. Zawierają one wstępne, ale już skonkretyzowane propozycje rozwiązań problemów i zagadnień, którymi Synod będzie się zajmował w dalszych pracach. Teraz księża (do 28 czerwca) i zespoły (do 5 lipca) będą mogli wyrazić swoje opinie na temat tych propozycji. Materiały dziesięciu kolejnych komisji zostaną przesłane we wrześniu br. – wtedy odbędzie się druga część tego etapu konsultacji.

Obecnie pytamy o opinie odnośnie do propozycji następujących komisji:

• Komisji ds. Posługi Charytatywnej
• Komisji ds. Kultury
• Komisji ds. Dziedzictwa Kościoła Katowickiego
• Komisji ds. Życia Konsekrowanego
• Komisji ds. Ewangelizacji
• Podkomisji ds. Nowej Ewangelizacji
• Komisji ds. Społecznych
• Komisji ds. Ekonomicznych

Każda z komisji zredagowała swoje postulaty w tabelach, podzielonych na trzy kolumny: tematyka / zagadnienie, propozycja rozwiązania oraz uzasadnienie. Respondenci proszeni są o zapoznanie się z materiałem, a następnie wyrażenie swojej opinii. Nie jest konieczne zgłaszanie uwag do każdego problemu, chodzi raczej o skupienie się na tych zagadnieniach, w odniesieniu do których zespół synodalny czy dany ksiądz rzeczywiście mają coś do powiedzenia. Wszelkie uwagi – na przykład propozycje innych rozwiązań, niż przedstawione w materiałach – będą pomocne dla dalszych prac synodalnych. Obecny etap konsultacji jest ostatnim, w którym swoje opinie o proponowanych zmianach w Archidiecezji może wyrazić tak szerokie grono osób. Tym razem nie dajemy już możliwości wypowiadania się wszystkim diecezjanom – moglibyśmy nie poradzić sobie z przewidywaną ilością odpowiedzi. Jednak jeśli ktoś nie jest członkiem zespołu synodalnego, a chciałby jakoś uczestniczyć w tej fazie konsultacji, może to uczynić kontaktując się czy to z członkami zespołu synodalnego swojej parafii, czy to ze swoimi duszpasterzami.

Opinie zespołów i księży zbierane będą za pośrednictwem strony internetowej, dzięki czemu możliwe będzie bardzo sprawne ich uporządkowanie i przekazanie do odpowiednich komisji tematycznych. Po uwzględnieniu nadesłanych uwag komisje dokonają ostatecznej redakcji projektów rozwiązań, które – po zatwierdzeniu ich przez Księdza Arcybiskupa – będą dyskutowane podczas spotkań plenarnych. Ich początek przewidziany jest na marzec 2015 r. W czasie obrad plenarnych zaproszeni delegaci będą mogli jeszcze zgłaszać poprawki do projektów, a potem głosować nad przyjęciem bądź odrzuceniem zmian – i to będzie ostatnia, główna faza II Synodu. Zakończy się ona wydaniem uchwał synodalnych, które staną się lokalnym prawem kościelnym obowiązującym na terenie archidiecezji katowickiej.

Bardzo prosimy o nieustanną modlitwę za członków zespołów synodalnych i księży, którzy będą dzielić się swoimi opiniami w ramach konsultacji, a także w intencji ks. abp. Wiktora Skworca, członków komisji synodalnych oraz za nas wszystkich – członków archidiecezji katowickiej – o światło Ducha Świętego i łaski potrzebne w wypełnianiu swego powołania.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH –
KOMISJA DS. KATECHEZY I WYCHOWANIA KATOLICKIEGO
I KOMISJA DS. EKUMENIZMU I DIALOGU MIĘDZYRELIGIJNEGO

Dnia 9 kwietnia br. odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Głównej, na którym prezentowały swoje zagadnienia dwie komisje tematyczne II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Ich prace chcemy Państwu przedstawić w poniższym tekście.

Pierwszą z nich jest Komisja ds. Katechezy i Wychowania Katolickiego, której przewodniczącym jest ks. Roman Buchta. Przedmiotem prac Komisji jest troska o wychowanie dzieci i młodzieży – a więc przemyślenie tych obszarów działalności Kościoła, które się wiążą zwłaszcza z katechezą dzieci oraz przygotowaniem ich do dojrzałego przeżywania swojej wiary. Członkowie Komisji mocno podkreślają konieczność integralnego i wielopłaszczyznowego traktowania katechezy – nie chodzi tu tylko o religię w szkole, ale musi być ona związana z katechezą parafialną, przygotowującą do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej (I Komunii św., bierzmowania), a także łączyć w sobie elementy treści wiary, wprowadzenia w życie wiary oraz wychowawcze. Aby rozeznać, jak kwestie związane z tym tematem postrzegane są na terenie archidiecezji katowickiej, Komisja, na wiosnę poprzedniego roku, zredagowała ankiety do sześciu grup respondentów: do prezbiterów, katechetów – zarówno świeckich, jak i osób konsekrowanych i księży, do nauczycieli, rodziców, wiernych świeckich oraz młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Na podstawie wyników wszystkich ankiet, a także innych dokumentów związanych z nauczaniem – m.in. „Dyrektorium ogólnego o katechizacji”, „Dyrektorium katechetycznego Kościoła katolickiego w Polsce” oraz kwestiami związanymi z katechezą poruszanymi na I Synodzie Diecezji Katowickiej – Komisja zredagowała postulaty, które powinny stać się przedmiotem dyskusji na kolejnych etapach II Synodu. Większość zagadnień związana jest z katechezą i wychowaniem katolickim dzieci i młodzieży. Wśród nich wymienić można np. kwestie związane z przygotowaniem do sakramentów – członkowie Komisji postulują, aby na terenie całej Archidiecezji, wymagania były jednolite oraz spójne. Poza tym spotkania przy parafii powinny być skorelowane z lekcjami religii w szkołach – wymaga to zwiększonej współpracy między katechetami a parafią i animatorami prowadzącymi katechezę przed przyjęciem sakramentów. Współpraca między szkołą a parafią dotyczy także organizacji rekolekcji szkolnych czy np. podejmowania wspólnych działań charytatywnych.

Inną przestrzenią, którą zajmuje się Komisja ds. Katechezy i Wychowania Katolickiego jest katecheza osób dorosłych. Podczas obrad I Synodu katowickiego bardzo mocno podkreślono ważność tego zagadnienia i konieczność, aby w każdej parafii miała miejsce taka działalność. Członkowie Komisji zauważyli potrzebę głębszego przyjrzenia się tej działalności Kościoła – przygotowania materiałów dla duszpasterzy, katechetów, rodziców. Szczególnie zwrócono uwagę na katechezę skierowaną do rodzin – aby podkreślić, ze to rodzice są pierwszymi nauczycielami wiary swoich dzieci.

Drugą z kolei komisją, której prace chcemy zaprezentować, jest Komisja ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego. Jej celem jest działalność na rzecz zjednoczenia chrześcijan, zgodnie ze wskazaniem słów Jezusa Chrystusa z Ewangelii wg św. Jana: „Aby byli jedno” (17,21) oraz promowanie jedności, szacunku, pokoju i dialogu między religiami. Na wiosnę 2013 r. Komisja zredagowała ankiety, które pomogły w zdiagnozowaniu, jak ten temat postrzegany jest wśród członków archidiecezji katowickiej. Kwestionariusze skierowane były do prezbiterów, szczególnie proboszczów, oraz do parafialnych zespołów synodalnych. Pytano m.in. o kwestie związane z organizacją nabożeństw, katechez, spotkań ekumenicznych i międzyreligijnych – czy jakieś formy są obecne i czy respondenci zauważają potrzebę takiej działalności. Tylko minimalna ilość respondentów uznała ekumenizm za niepotrzebny, zdecydowana większość dostrzega potrzebę edukacji i pogłębiania świadomości w tej dziedzinie. Nie można ekumenizmu zamknąć w sferze naukowej, uniwersyteckiej – o wiele ważniejszy jest ekumenizm w relacjach międzyludzkich, bo misja jednania jest zadaniem każdego chrześcijanina. Członkowie Komisji zwrócili także uwagę na tematykę dotyczącą duszpasterstwa małżeństw o różnej przynależności religijnej oraz trudności związane z wychowywaniem dzieci – warto zastanowić się nad przygotowaniem odpowiednich materiałów dla narzeczonych, rodzin, katechetów. Na posiedzeniu Komisji Głównej, ks. Bogusław Płonka – przewodniczący Komisji ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego – podkreślał potrzebę pogłębiania świadomości ekumenicznej wśród wiernych Archidiecezji, zarówno młodzieży – na różnych szczeblach kształcenia, jak i osób dorosłych. W obecnej rzeczywistości, gdy wiele osób emigruje w celach zarobkowych do innych krajów, potrzebne staje się informowanie o innych religiach / związkach wyznaniowych. Wzajemne zrozumienie pomaga w podejmowaniu wspólnych działań na różnych szczeblach – np. kulturowych, poprzez promocję wartości chrześcijańskich, czy też charytatywnych. W różnych miejscach archidiecezji katowickiej organizowane są inicjatywy ekumeniczne i warto promować te działania oraz je popularyzować, tak by informacja o nich docierała do jak największej ilości osób.

Polecamy Państwa modlitwie członków i konsultorów obu komisji oraz wszystkich tych, którzy na terenie naszej Archidiecezji zaangażowani są w działalność katechetyczną, wychowawczą oraz ekumeniczną.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH
– KOMISJA DS. DUSZPASTERSTWA LITURGICZNEGO

W niniejszym tekście przybliżymy prace kolejnej, dziewiątej już, komisji synodalnej – ds. Duszpasterstwa Liturgicznego. Ze względu na obszerność problematyki, jaką zajmuje się Komisja, omawianie przygotowanych przez nią zagadnień zajęło całe posiedzenie Komisji Głównej (dotąd były zawsze po dwie komisje w trakcie jednego posiedzenia).

Obszar zainteresowań Komisji można podzielić wg trzech tematów: duszpasterstwo liturgiczne, duszpasterstwo sakramentów i sakramentaliów oraz muzyka i śpiew liturgiczny. Na wiosnę zeszłego roku Komisja poprosiła aż siedem grup respondentów o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące ich specyficznej roli liturgicznej: prezbiterów, nadzwyczajnych szafarzy komunii św., animatorów służby liturgicznej, ministrantów, organistów, kościelnych oraz wiernych świeckich reprezentowanych przez parafialne zespoły synodalne. Pytania dotyczyły różnych aspektów życia liturgicznego parafii. Odpowiedzi udzieliło prawie tysiąc respondentów. Ankiety wykazały, że w wielu parafiach bardzo wysoko oceniany jest poziom liturgii, praca nadzwyczajnych szafarzy komunii św. oraz muzyka. Nadal jest jednak sporo do zrobienia – wiele osób odczuwa potrzebę ciszy w liturgii, która znika przez wszechogarniający pośpiech. W wielu parafiach brakuje też wspólnotowego przygotowania niedzielnej mszy św., choć w niektórych parafiach wierni świeccy chętnie angażują się, np. w liturgię słowa.

Oprócz ankiet za pomoc w zdiagnozowaniu potrzeb Archidiecezji posłużyło synodalne forum internetowe. Prowadzone były na nim bardzo ożywione dyskusje, a internauci wskazali na kilka istotnych problemów, m.in. na popularyzację sakramentaliów czy błogosławieństw domowych, potrzebę pogłębiania formacji liturgicznej świeckich czy możliwość uczestniczenia we mszy św. w języku łacińskim.

Materiału do analizy było bardzo dużo – za co wszyscy członkowie Komisji dziękują, bo świadczy to o dużym zainteresowaniu tematem. Po przeanalizowaniu wszystkich ankiet, dyskusji na forach internetowych, a także innych dokumentów, np. z I Synodu Diecezji Katowickiej, Komisja zredagowała tabelę, w której zamieściła propozycje zaleceń lub zarządzeń do zrealizowania w Archidiecezji. Wspomnimy tylko kilka z nich – wszystkie po wakacjach zostaną poddane pod konsultacje parafialnym zespołom synodalnym.

konsultacje parafialnym zespołom synodalnym. Obszerną grupę postulatów zajmują te, które dotyczą poszczególnych sakramentów. Niestety często w tej dziedzinie podstawowym problemem jest brak wiedzy o obowiązujących przepisach, a także luki w formacji – nasza świadomość i rozumienie znaków, symboli liturgicznych jest niejednokrotnie niepełna, przez co wiele czynności wykonujemy mechanicznie. Braki te dotyczą zarówno księży, jak i wiernych świeckich – wszyscy musimy wciąż na nowo przypominać sobie o istocie Eucharystii, chrztu, bierzmowania i pozostałych sakramentów. Komisja ds. Duszpasterstwa Liturgicznego wskazała na kilka często pojawiających się problemów. Np. w przypadku chrztu dziecka w trakcie nauk przedchrzcielnych nie zawsze przypomina się o tym, czym jest godność rodziców chrzestnych – jakie spoczywają na nich obowiązki i jakie w związku z tym obowiązują przepisy dotyczące dopuszczenia do tej funkcji. Przemyślenia wymaga także proces przygotowywania młodzieży do sakramentu bierzmowania. Innym ważnym zagadnieniem są obchody Triduum Paschalnego – np. problem czasu procesji rezurekcyjnej. W odniesieniu do zagadnień związanych z formacją liturgiczną prezbiterów i poszczególnych grup wiernych – ministrantów i psałterzystów, lektorów, nadzwyczajnych szafarzy komunii św., kościelnych, pozostałych świeckich – szczególną uwagę zwrócono na potrzebę większego zaangażowania wiernych w przygotowanie i celebrację liturgii, a także na systematyczną formację.

Dalsze prace Komisji ds. Duszpasterstwa Liturgicznego polecamy Państwa modlitwie.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH
– KOMISJA DS. EWANGELIZACJI, KOMISJA DS. SPOŁECZNYCH
I KOMISJA DS. EKONOMICZNYCH

W marcu odbyły się aż trzy posiedzenia Komisji Głównej, na których swoje prace prezentowały kolejne komisje tematyczne. Przybliżymy dzisiaj trzy z nich – Komisję ds. Ewangelizacji, Komisję ds. Społecznych i Komisję ds. Ekonomicznych.

Obszar zainteresowań Komisji ds. Ewangelizacji obejmuje wszelkie kwestie, które odnoszą się do misji ad gentes, czyli działalności misyjnej w krajach objętych pierwszą ewangelizacją. W zeszłym roku część parafialnych zespołów synodalnych, a także księży i katechetów, podzieliło się swoim doświadczeniem, związanym z dziełem misyjnym, poprzez udzielenie odpowiedzi na ankietę. Jej celem było ustalenie, jaką mamy świadomość odpowiedzialności za dzieło misyjne. Pytania dotyczyły zaangażowania na różnych płaszczyznach – w rodzinie, szkole, parafii… Analiza wyników pokazała, że większość ludzi ma poczucie troski o dzieło misyjne, ale nie zawsze mają wiedzę, jak się zaangażować, a inicjatywy misyjne są podejmowane, choć nie we wszystkich parafiach są grupy o takim charakterze. Podsumowując – na tym polu wciąż jest dużo do zrobienia.

Jednym z głównych celów, jaki stawia sobie Komisja ds. Ewangelizacji jest ożywienie ducha misyjnego w Archidiecezji. Jak to uzyskać w praktyce? Podczas omawiania zagadnień przed Komisją Główną Synodu, przewodniczący – ks. Grzegorz Wita – przedstawił propozycje, które obejmują działania zarówno diecezji, jak i misjonarzy, przebywających na misjach (z naszej Archidiecezji 15 księży i 2 świeckie misjonarki przebywają w krajach ściśle misyjnych w różnych częściach świata).

Przede wszystkim ważna jest koordynacja zadań. W tym celu członkowie Komisji zauważyli potrzebę powołania Wydziału Misyjnego – centrum, które zajmowałoby się organizacją różnych inicjatyw misyjnych na terenie Archidiecezji, współpracą z instytucjami – czy to medialnymi w celu popularyzacji tych przedsięwzięć, czy np. z seminarium, z ruchami, stowarzyszeniami, parafialnymi kołami misyjnymi itd. Oprócz tego – zgodnie z zaleceniem II Polskiego Synodu Plenarnego – Komisja zaproponowała utworzenie Diecezjalnej Rady Misyjnej – ciała doradczego, które wytyczałoby pewne kierunki zaangażowania, jednoczyło działania różnych wydziałów w obszarze misji, opracowywało materiały itp. Część postulatów już jest realizowana, np. rozwój wolontariatu misyjnego czy misyjne staże kleryckie. Inna propozycja dotyczy relacji między parafiami diecezji a misjonarzami: utworzenia – na wzór istniejących parafii patronackich – dekanalnego patronatu misyjnego, czyli „związania” jednego misjonarza z konkretnym dekanatem. Parafie troszczą się o konkretnego misjonarza zarówno duchowo – poprzez modlitwę, jak i materialnie, misjonarz z kolei dzieli się swoim doświadczeniem, głosi świadectwo w danej wspólnocie, informuje o pracy w kraju, w którym posługuje. Dla misjonarza bardzo ważna jest świadomość, że jest wspólnota, która się za niego modli i do której może się zwrócić z prośbą o pomoc, co mocno wybrzmiało na pierwszym spotkaniu śląskich misjonarzy, które miało miejsce na przełomie czerwca i lipca 2013 r. w Tanzanii. Każdy z posługujących miał okazję podzielić się swoim doświadczeniem w pracy w różnych rejonach świata – pomogło to globalnie spojrzeć na problemy. Misjonarze mieli również okazję zapoznać się z pracami Komisji ds. Ewangelizacji – ich zdanie jest istotnym głosem doradczym, bo mają praktyczną wiedzę, jak wygląda życie na misjach.

Kolejną z komisji, których prace chcemy dziś przybliżyć jest Komisja ds. Społecznych. Jednym z pierwszych wyzwań, przed jakim stanęli jej członkowie, było zdefiniowanie zakresu kompetencji. „Sprawy społeczne” obejmują wiele aspektów życia człowieka i w jakimś wymiarze pojawiają się w pracy prawie każdej komisji synodalnej. W diagnozie problemów społecznych, które są szczególnie ważne w naszej Archidiecezji, pomogły dwa narzędzia. Pierwszym z nich była analiza uchwał I Synodu Diecezji Katowickiej. Wtedy, co prawda, nie powstał specjalny dokument, który traktowałby tylko o kwestiach społecznych – pojawiały się one w wielu miejscach. Członkowie Komisji zbadali wszystkie te zagadnienia pod kątem ich aktualności. Szybkość przemian społecznych spowodowała, że część problemów nie jest już obecna, w innych zmieniła się tylko forma. Np. w latach 70’ – podobnie jak i dzisiaj – istniał problem świętowania niedzieli i uczestnictwa we Mszy świętej w tym dniu. Jednak wówczas powodem był czterozmianowy system pracy górników, dzisiaj mamy np. duże centra handlowe, które są otwarte 7 dni w tygodniu oraz obowiązek uczestnictwa w weekendy w zajęciach przez studentów zaocznych.

Drugim narzędziem do zebrania informacji na temat problemów społecznych Archidiecezji były ankiety, skierowane do parafialnych zespołów synodalnych oraz prezbiterów. Zagadnienia podzielono na 8 przestrzeni tematycznych:

1. kryzys demograficzny i jego przejawy – jak to się przekłada na życie parafialne;
2. społeczny problem osób chorych i seniorów – kwestie związane z poczuciem wykluczenia, marginalizacji, poczucia bezpieczeństwa;
3. kryzys rodziny – w aspekcie ekonomicznym, ale także związany z osłabieniem relacji i więzi międzyludzkich;
4. samotność – jak indywidualizacja wpływa na życie parafii; problem relacji wirtualnych;
5. desakralizacja niedzieli i czas wolny;
6. praca i edukacja – brak poczucia bezpieczeństwa w tej kwestii, postrzeganie pracy jako narzędzie zniewolenia, czy możliwość realizacji swojego człowieczeństwa i powołania;
7. Kościół lokalny i region samorządowy – jak postrzegane są relacje między nimi;
8. media – wpływ środków społecznego przekazu na nasze życie.

Wyniki ankiet w niektórych aspektach zaskoczyły członków Komisji. Osoby świeckie wskazały na 4 najważniejsze problemy, z którymi się borykają:

1. Uzależnienia, potraktowane szeroko – nie tylko od alkoholu, narkotyków czy nikotyny, ale przede wszystkim od komputera (w tym głównie Internetu, portali społecznościowych itp.), telewizji, mody, erotyki, pracy… Aż 82% respondentów uznało ten problem za bardzo ważny lub ważny.
2. Brak profesjonalistów, fachowców w swoich dziedzinach, wynikający także z zaniedbań systemu edukacyjnego – na ten problem wskazało ponad 80% odpowiadających.
3. Obniżenie wymagań edukacyjnych (ponad 70%).
4. Zagadnienia związane z pracą zarobkową (65%) – współcześnie powszechny jest lęk przed utratą pracy, pensje są tak niskie, że rodziny często nie mają wystarczających środków do życia, a praca w kilku miejscach jednocześnie niszczy relacje rodzinne.

W większości przypadków zarówno osoby świeckie, jak i księża wskazywali na podobne problemy, zauważa się jednak istotne różnice, np. w kwestiach uzależnień, braku specjalistów czy problemów wynikających z zadłużeń bankowych i parabankowych. Dla księży te zagadnienia nie stanowią aż tak ważnej rzeczywistości, jak dla ludzi świeckich. Z kolei prezbiterzy zauważają niekorzystny wpływ współczesnego stylu życia, co dla osób świeckich jest problemem marginalnym.

Ostatnią komisją, której pracy chcemy się tym razem przyjrzeć jest Komisja ds. Ekonomicznych. Jak przyznał jej przewodniczący – ks. Dariusz Walencik – jest to dość specyficzna komisja, dość mocno ograniczona – z jednej strony przepisami prawa polskiego, np. stawki podatkowe czy wzory dokumentów są z góry ustalone i nie da się w tej kwestii nic zrobić, z drugiej – prawem kanonicznym. W Kodeksie Prawa Kanonicznego, w księdze 5., zawarte są kwestie związane z zarządzaniem dobrami doczesnymi Kościoła. Zadaniem więc tej komisji synodalnej będzie aplikacja przepisów powszechnie obowiązujących do specyficznego środowiska parafii i diecezji. Z tego względu ankiety wystosowane do poszczególnych grup – parafialnych zespołów synodalnych oraz księży – dotyczyły głównie zastosowania instrukcji polskich biskupów diecezjalnych z 2012 r., która dotyczy zarządzania dobrami materialnymi Kościoła. Największym zaskoczeniem dla Komisji był fakt braku zainteresowania sprawami ekonomicznymi wśród młodych księży. Komisja podkreśla, że ważne jest, aby prezbiterzy mieli możliwość kształcenia w tej dziedzinie – muszą posiadać wiedzę z zakresu ubezpieczeń, podatków, które ich obowiązują, kwestii rozliczania darowizn, datków mszalnych itp. Wiele parafii pozytywnie odniosło się do tych zagadnień – wskazywali, że potrzebują takich informacji, aby wiedzieć, jakie mają kompetencje, które działania wymagają decyzji biskupa, które parafialnej rady ekonomicznej itd.

Komisja ds. Ekonomicznych zakończyła już etap prac przygotowawczych, których efektem jest utworzenie dwóch list tematycznych. Pierwsza z nich obejmuje zagadnienia, które wymagają omówienia na kolejnych etapach Synodu, a więc szerokiej ogólnodiecezjalnej dyskusji. Przykładem może być kwestia systemu wynagradzania duchownych – obecnie obowiązujący pochodzi z XIX w. i w części przypadków nie jest dostosowany do współczesnych realiów. Trzeba się więc zastanowić, czy wystarczy go jedynie zmodyfikować, czy też trzeba zmienić całkowicie. Druga lista obejmuje zagadnienia „techniczne”, które nie wymagają interwencji Synodu, ale będą rozwiązane na drodze administracyjnej – zarządzeniem biskupa, utworzeniem konkretnego statutu, wydaniem odpowiedniego aktu prawnego itd. Za przykład może posłużyć istniejący już statut parafialnych rad ekonomicznych. Proboszczowie spotkali się z kilkoma sytuacjami, które ujawniły się w praktyce, a nie zostały wcześniej uwzględnione, i zgłosili kilka poprawek. Nie trzeba więc czekać do końca Synodu, żeby je zatwierdzić.

W imieniu wszystkich członków zarówno Komisji Głównej, jak i poszczególnych komisji tematycznych – bardzo prosimy o modlitwę, aby wszelkie obrady i podejmowane na nich decyzje odbywały się pod natchnieniem Ducha Świętego.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH
– KOMISJA DS. DZIEDZICTWA KOŚCIOŁA KATOWICKIEGO
I KOMISJA DS. ŻYCIA KONSEKROWANEGO

Dnia 26 lutego br. odbyło się dziesiąte posiedzenie Komisji Głównej II Synodu Archidiecezji Katowickiej, na którym swoje postulaty zaprezentowały kolejne komisje tematyczne.

Pierwszą z nich była Komisja ds. Dziedzictwa Kościoła Katowickiego. Jej obszarem zainteresowań jest dziedzictwo kulturowe Kościoła lokalnego, zawężone do trzech obszarów: dziedzictwo archiwalne, biblioteczne i muzyczne, ze szczególnym uwzględnieniem dbania o organy oraz archiwizację księgozbiorów nutowych.

Archiwum Archidiecezjalne od kilkunastu lat przeprowadza w parafiach tzw. nadzór archiwalny, dzięki czemu zna stan archiwaliów w diecezji. Ankiety, które Komisja wystosowała do parafialnych zespołów synodalnych, potwierdziły jej przewidywania, ale także potwierdziły ważność tego tematu. W odpowiedziach często pojawiały się głosy, że posiadane przez parafie archiwalia warto zabezpieczyć w taki sposób, aby można było z nich korzystać. Digitalizacja zbiorów różnego rodzaju to jedna z podstawowych kwestii, jakimi zajmuje się Komisja. Potrzeba wypracowania strategii w tym zakresie – kwestia kosztów, odpowiedniego przygotowania zbiorów, zakupu sprzętu itp. Bardzo ważna jest także edukacja w zakresie archiwistyki i ochrony dóbr kultury. Dla Komisji ważne są tu trzy dokumenty Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury, które wyznaczają pewne kierunki w tym zakresie. Pierwszy z nich, z 1992 r., zajmuje się tematem „formacji przyszłych kapłanów w dziedzinie kościelnych dóbr kultury”. Następny, wydany dwa lata później, nosi tytuł: „Biblioteki kościelne w misji Kościoła”, a ostatni (z 1997 r.) – „Duszpasterska funkcja archiwów kościelnych”.

Podczas posiedzenia Komisji Głównej, przewodniczący Komisji ds. Dziedzictwa i Kościoła Katowickiego, przedstawił kilkanaście postulatów, które należy rozważyć na dalszych etapach prac Synodu. Oto kilka z nich:

• modernizacja Archiwum Archidiecezjalnego i Biblioteki Teologicznej;
• promowanie postaci, które odegrały istotną rolę w dziejach duszpasterstwa Archidiecezji (także za pomocą serii wydawniczej Źródła do dziejów Kościoła katowickiego na Górnym Śląsku);
• wypracowanie sposobów dbania o tradycję i dziedzictwo Kościoła śląskiego;
• edukacja w zakresie archiwistyki kościelnej zarówno przyszłych, jak i obecnych księży;
• koordynacja współdziałania na polu naukowo-badawczym oraz promocyjnym instytucji archidiecezjalnych: Muzeum, Archiwum, Biblioteki, Wydziału Teologicznego.

Kolejną komisją, która na prezentowała swoje postulaty była Komisja ds. Życia Konsekrowanego. Jej przewodniczący – ks. Mirosław Godziek – kilka tygodni wcześniej był gościem audycji „Rozmowy o Synodzie” w Radiu eM, gdzie opowiadał o pracach Komisji (nagranie dostępne na stronie synodkatowice.pl). Na początku wskazał na zakres prac – są to nie tylko instytuty życia zakonnego – żeńskie i męskie – ale także dziewice i wdowy konsekrowane, które stanowią mały, ale bardzo istotny element naszego lokalnego Kościoła – potrzeba więc uporządkować ich status w Archidiecezji. Na wiosnę zeszłego roku Komisja wystosowała ankiety do zgromadzeń zakonnych oraz członków parafialnych zespołów synodalnych. Pytała w nich, m.in., o wzajemne relacje między parafiami a zakonami. Każdy z instytutów ma swój charakterystyczny charyzmat, ale wszystkie łączy jedno – wspólna misja świadczenia o Chrystusie. Dlatego ważna jest obecność sióstr w Kościele. Podczas I Synodu Diecezji Katowickiej dość szeroko omówiony został temat zakonów żeńskich, ale niestety nie wszystkie z synodalnych zaleceń zostały wprowadzone w życie. Stąd potrzeba dokładnego przeanalizowania tego tematu także dzisiaj. W latach 70’, kiedy miał miejsce I Synod, siostry – aby zebrać odpowiednie środki na utrzymanie – pracowały w różnym charakterze na parafiach, bez względu na charyzmat wspólnoty. Teraz przyszedł czas, aby na nowo zdefiniować relacje między diecezją a zakonami, z uwzględnieniem specyficznego charyzmatu każdej ze wspólnot.

Inną ważną kwestią dla Komisji jest posługa wikariusza biskupiego ds. instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. Z ankiet skierowanych do zgromadzeń zakonnych wynika, że jego obecność jest ważna dla sióstr, posługujących na terenie archidiecezji katowickiej.

Istotną potrzebą współczesnych czasów jest także promocja życia konsekrowanego – potrzeba wspólnej modlitwy całego Kościoła o nowe powołania oraz zachowanie tych powołań. Dlatego warto dbać o to, aby w parafiach, na terenie których znajdują się domy zakonne, codzienna modlitwa ludu Bożego – Liturgia Godzin – praktykowana była wspólnie, aby nieszpory niedzielne zbierały na modlitwie wiernych świeckich, osoby konsekrowane oraz księży.

Bardzo prosimy o modlitwę w intencji członków Komisji Głównej oraz wszystkich komisji tematycznych. W najbliższych tygodniach ważne zadanie czeka również parafialne zespoły synodalne – muszą zastanowić się nad tym, czy chcą swojego przedstawiciela na sesjach plenarnych Synodu. Prośmy więc Ducha Świętego o dobre rozeznanie w tej sprawie.

PREZENTACJA ZAGADNIEŃ KOMISJI TEMATYCZNYCH
– KOMISJA DS. POSŁUGI CHARYTATYWNEJ I KOMISJA DS. KULTURY

Dnia 28 stycznia br. odbyło się dziewiąte posiedzenie Komisji Głównej II Synodu Archidiecezji Katowickiej, które otwarło nowy etap prac. W najbliższych tygodniach wszystkie komisje i podkomisje tematyczne zaprezentują, w trakcie posiedzeń, propozycje zagadnień, którymi – zdaniem komisji – Synod powinien się zająć. Na koniec tego etapu Arcybiskup zdecyduje, jakimi kwestiami zajmą się delegaci w trakcie sesji plenarnych. Pierwsze komisje już przedstawiły swój materiał i to właśnie o nich napiszemy w tym numerze.

Komisja ds. Posługi Charytatywnej zajmuje się bardzo ważnym obszarem życia naszego lokalnego Kościoła. Bez caritas i posługi charytatywnej nie ma parafii – pisał Benedykt XVI. Nie ma takich miejsc, gdzie nie trzeba pomagać ubogim. Ważne, żeby pomagać mądrze – nie tylko dawać ludziom chleb, ale przynosić im Chrystusa, głosić Ewangelię i budować świadomość własnej godności.

Aby dowiedzieć się, jak wyglądają działania charytatywne na obszarze archidiecezji katowickiej, Komisja poprosiła zespoły synodalne o podzielenie się w ankietach swoim doświadczeniem. Jaki był ich wynik? Zarówno na szczeblu parafialnym, jak i diecezjalnym organizowane są różne akcje pomocowe – obiady dla biednych, paczki przedświąteczne, ochronki, świetlice środowiskowe przy parafiach itd. Potrzeba tutaj większej współpracy między centralnym ośrodkiem Caritas, parafiami, członkami zespołów charytatywnych i innymi kościelnymi instytucjami, zajmującymi się pomocą charytatywną. Między innymi to jest celem Komisji – systemowe wsparcie dla różnych oddolnych inicjatyw, aby jak najlepiej wykorzystać potencjał, który jest w ludziach.

Podczas pierwszego w nowym roku posiedzenia Komisji Głównej przewodniczący Komisji ds. Posługi Charytatywnej – ks. Tomasz Nowak – przedstawił zagadnienia związane z posługą Caritas w Kościele katowickim. Oto kilka z nich:

• tworzenie corocznego informatora Caritas, w którym zawarte będą wszelkie potrzebne informacje na temat organizowanych rekolekcji, akcji, spotkań itp.;
• łączenie pomocy charytatywnej z ewangelizacją;
• wzajemna współpraca Caritas z Wydziałem Duszpasterstwa Ogólnego i Duszpasterstwem Młodzieży;
• organizacja i koordynacja Parafialnych Zespołów Caritas (zespołów charytatywnych).

Drugą z kolei komisją, która zaprezentowała swoje zagadnienia była Komisja ds. Kultury. Jej przewodniczący – ks. Leszek Makówka – przedstawił ideę, która przyświeca pracom Komisji. Chodzi o to, by być nie tylko kulturalnym, ale i kulturowym – działania artystyczne powinny być owocem „pracy nad umysłem”. Mówimy tutaj o kulturotwórczej roli Kościoła – aby do życia społecznego powróciło myślenie o tym, co duchowe. Ankieta, w której Komisja pytała członków zespołów synodalnych o różne aspekty kultury w Kościele, pomogła skonkretyzować obszar zainteresowań. Duża część współczesnych ludzi, szczególnie młodych, funkcjonuje w szeroko pojętej kulturze pop – ewentualne wycofanie się Kościoła z tej sfery spowoduje, że zniknie on również z umysłów ludzi, którzy w niej się odnajdują.

Jakie konkretne zagadnienia proponuje więc podjąć Komisja? Przede wszystkim chodzi o inspirowanie dużych działań związanych z obszarem kultury, a także pomoc parafiom w mniejszych, lokalnych działaniach kulturotwórczych. Wskazano również na inne ważne kwestie, m.in:

• współpraca z Komisją ds. Dziedzictwa Kościoła Katowickiego w opracowaniu systemu archiwizacji i digitalizacji wytworów kultury;
• czuwanie nad aranżacją wnętrz kościelnych;
• problem marginalizacji artystów chrześcijańskich;
• potrzeba utworzenia centrum spotkań dla artystów – miejsca, w którym odbywałyby się zarówno wydarzenia kulturalne, jak i rekolekcje itp.;
• systemowe wsparcie mediów katolickich.

Następne spotkanie Komisji Głównej, na której kolejne dwie komisje przedstawią swoje postulaty odbędzie się już pod koniec lutego. W tym intensywnym okresie dla członków Komisji Głównej, a także poszczególnych komisji i podkomisji synodalnych, prosimy o modlitwę i wsparcie Ducha Świętego w rozeznawaniu potrzeb naszej Archidiecezji.

Dalsze prace II Synodu Archidiecezji Katowickiej

Prace II Synodu Archidiecezji Katowickiej od nowego roku coraz bardziej nabierają tempa. Komisje synodalne powoli kończą już analizę wyników ankiet i dotychczasowych norm lokalnego prawa, wynikających czy to z wcześniejszych synodów (I Diecezji Katowickiej, II Polski Plenarny), czy to z zarządzeń biskupów katowickich, i opracowują teraz robocze dokumenty, w których wskazują, jakie tematy/problemy i jakie konkretne propozycje rozwiązań powinny zostać rozważone na dalszych etapach Synodu. O opinię będą poproszone także – jak to miało miejsce na wiosnę zeszłego roku – zespoły synodalne. Zanim jednak do tego dojdzie, w pierwszej kolejności, sugestie poszczególnych komisji rozpatrywać będzie Komisja Główna, której przewodzi ks. abp Wiktor Skworc – on w kwietniu będzie musiał podjąć decyzję co do tego, którymi ze spraw przedstawionych przez komisje zajmie się Synod. Bardzo prosimy o modlitwę o światło Ducha Świętego dla osób uczestniczących w tych pracach!

Jednak już teraz możemy dowiedzieć się, co ciekawego słychać w każdej z komisji tematycznych II Synodu. Pod koniec zeszłego roku pisaliśmy o dwóch komisjach – ds. Świeckich oraz ds. Duszpasterstwa Ogólnego. Tym razem przybliżymy Podkomisję ds. Nowej Ewangelizacji.

Głównym celem Podkomisji jest szukanie nowych dróg, sposobów docierania z Ewangelią do wszystkich, szczególnie tych, którzy z powodu różnych sytuacji oddalili się od Kościoła. Aby zdiagnozować obecną sytuację w Archidiecezji Podkomisja skierowała 4 ankiety do różnych respondentów – do księży, parafialnych zespołów synodalnych, wspólnot ewangelizujących oraz do osób oddalonych. Szczególnie ostatnia ankieta dała ciekawe spostrzeżenia. Zdecydowana większość respondentów wskazywała na potrzebę relacji z Bogiem. Różne sytuacje, które spowodowały odejście od wspólnoty Kościoła, nie zamknęły ich jednak na rzeczywistość duchową. Stoi więc przed nami zadanie wypracowania konkretnych dróg, aby skutecznie docierać do takich osób z doświadczeniem żywego Boga.

Parafialne zespoły synodalne w swoich odpowiedziach zwróciły uwagę na potrzebę ewangelizacji osób młodych. Czasem, niestety, przyjęcie sakramentu bierzmowania jest tzw. „uroczystym pożegnaniem z Kościołem” i niewielki procent młodzieży angażuje się w grupy czy wspólnoty młodzieżowe. Respondenci podkreślili, że warto dobrze wykorzystać czas przygotowywania do sakramentów dzieci (I Komunia św., bierzmowanie, chrzest). Nie wystarczy sama katecheza dla dzieci – jeśli rodzice będą doświadczać żywego Boga, to przekażą tę wiarę również swoim dzieciom. Ciekawym pomysłem mogą być weekendowe rekolekcje ewangelizacyjne dla rodziców wraz z dziećmi – wielu z oddalonych przyznało, że bardzo często ich wychowanie religijne ograniczyło się przekazania tradycji – modlili się, chodzili do kościoła, ale zabrakło pogłębienia, zabrakło rzeczywistej relacji z Bogiem. Aby jednak dotrzeć do osób, które potrzebują wsparcia, nie wystarczy otworzyć drzwi kościoła i czekać – podkreślali księża – trzeba wyjść na zewnątrz. I tutaj jest właśnie miejsce na zorganizowane działania ewangelizacyjne. Jest już wiele takich inicjatyw – co cieszy – trzeba jednak pamiętać, że nie mogą się one kończyć „na zewnątrz” – muszą prowadzić do Kościoła.

Najważniejszym więc teraz celem prac Podkomisji ds. Nowej Ewangelizacji jest określenie co, jak i dlaczego należy zrobić w ramach poszerzenia działań ewangelizacyjnych w naszej archidiecezji, w naszych parafiach. Wspólnoty, które już teraz działają na tym polu zauważają potrzebę stworzenia diecezjalnego zespołu ds. nowej ewangelizacji – by przynajmniej raz w roku spotkać się, pomodlić, podejmować wspólne, konkretne działania w jedności modlitwy. W ramach synodalnych prac członkowie Podkomisji zauważają także konieczność współpracy z innymi Komisjami – ds. Katechezy i Wychowania Katolickiego, ds. Posługi Charytatywnej oraz z Podkomisją ds. Głoszenia Słowa Bożego.

Na początku wspomnieliśmy o tym, że w najbliższym czasie także Komisję Główną czeka intensywny czas. Seria spotkań Komisji Głównej rozpocznie się już w styczniu i potrwa mniej więcej do końca kwietnia. W tym czasie wszystkie komisje i podkomisje tematyczne Synodu przedstawią wyniki swoich prac, które zawierać będą następujące kwestie: po pierwsze temat – czym, w ramach zainteresowań danej komisji, Synod powinien się zająć w następnych etapach? Nad którymi obszarami trzeba się głębiej zastanowić? Kolejna kwestia to propozycja konkretnych rozwiązań – duszpasterskich lub organizacyjnych, a na koniec – uzasadnienie wyboru oraz proponowanej zmiany.

Najbliższe spotkanie Komisji Głównej odbędzie się już 28 stycznia br. Będą na nim rozważane kwestie, którymi zajmują się Komisje ds. Posługi Charytatywnej i ds. Kultury. Prośmy więc o światło Ducha Świętego w intencji pracy wszystkich komisji i podkomisji, przed którymi teraz ważne zadanie szukania praktycznych rozwiązań, które przysłużą się do jeszcze lepszego głoszenia Ewangelii w naszej archidiecezji, a także w intencji Komisji Głównej – która już niedługo rozpoczyna intensywne prace!

DZIEŃ SKUPIENIA DLA CZŁONKÓW ZESPOŁÓW SYNODALNYCH

Dnia 24 listopada br., w uroczystość Chrystusa, Króla Wszechświata, odbył się dzień skupienia dla członków zespołów synodalnych. Rozpoczął się od wspólnej adoracji Najświętszego Sakramentu w krypcie katowickiej katedry. Następnie zgromadzeni mieli okazję wysłuchać słów ks. abp. Wiktora Skworca, konferencji ks. Adama Pawlaszczyka – kanclerza Kurii Metropolitalnej, przewodniczącego Zespołu Legislacyjnego II Synodu, oraz ks. Grzegorza Strzelczyka – Sekretarza Synodu. Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy, jak ujął to Ksiądz Arcybiskup, „podjęli trud pielgrzymowania do katowickiej katedry”. Ze wszystkich dekanatów Archidiecezji, z około połowy parafii przybyło prawie 600 osób, aby wspólnie się pomodlić, wymienić doświadczeniami… Dla tych, którzy nie mogli uczestniczyć w tym dniu, a także dla wszystkich, którzy chcieliby przypomnieć sobie treść wysłuchanych przemówień, publikujemy krótkie sprawozdanie.

Ks. abp. Wiktor Skworc już w czasie homilii otwierającej II Synod mówił, że, aby jego prace były owocne, a owoce trwałe, potrzebna jest „odpowiednia ilość modlitwy i czasu”. Kościół jest wspólnotą modlącą się, dlatego w rocznicę rozpoczęcia synodalnych prac, w dniu uroczystości Chrystusa, Króla Wszechświata, nasze spotkanie rozpoczęliśmy od tego, że wszyscy patrzeliśmy w jednym kierunku – na Chrystusa, który nam przewodzi. Modlitwa jest tym od czego się zaczyna i na czym się kończy – z modlitwy Kościół się rodzi się, ale modlimy się też wtedy, kiedy już mamy wrażenie, że nic innego nie możemy zrobić, wtedy mówimy, że tylko modlitwa nam została. Ksiądz Arcybiskup w swoim przemówieniu dziękował za ten dar modlitwy, który wszystkie parafie, wspólnoty, zespoły synodalne ofiarują w intencji synodalnych prac. To właśnie wytrwała modlitwa jest pierwszym aktem, a zarazem owocem Synodu. Następnie opowiedział o stanie prac – na wiosnę wszystkie zespoły synodalne zostały poproszone o wyrażenie swojej opinii na temat tego, czym synod powinien się zająć. Po wakacjach rozpoczął się kolejny etap – teraz komisje, w oparciu, m.in., o materiały z ankiet, muszą wybrać te zagadnienia, problemy, które są najistotniejsze i które powinny stać się przedmiotem obrad w czasie sesji plenarnych, a także zaproponować konkretne rozwiązania – to wielka odpowiedzialność, która na nich spoczywa. Dlatego ciągle musimy pamiętać o najważniejszym – o przywoływaniu Bożego Ducha, aby „synodalna wspólnota pracy i modlitwy”, którą tworzymy „dla dobra naszego Kościoła” przyniosła trwałe owoce, bo „z Bożą pomocą i tylko z Bożą pomocą synod przyniesie trwałe owoce”.

Po przemówieniu Księdza Arcybiskupa krótką konferencję wygłosił ks. Adam Pawlaszczyk, kanclerz Kurii Metropolitalnej. Rozpoczął ją od cytatu z powieści „Cień wiatru” hiszpańskiego pisarza Carlosa Ruiza Zafóna: „Lud nigdy nie przygląda się sobie w lustrze”. Nie przygląda się, bo nie ma takiego lustra, w którym mógłby to robić. Jednak jest taki lud, który ma zwierciadło, w którym może się przejrzeć. Ludem tym jest Kościół, a zwierciadłem – Jezus Chrystus. W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy, że Kościół to Ciało Chrystusa, a Chrystus żyje z Kościołem i w Kościele. Tylko wtedy możemy spoglądać na siebie i widzieć prawdę – oczami Chrystusa. Co ma z tym wspólnego synod? „Synod to spojrzenie na siebie jako wspólnotę i wyciągnięcie z tego spojrzenia pewnych konkretnych wniosków” – mówił ks. Adam. Synod nie zmieni radykalnie prawa, nie sprawi, że Kościół zacznie funkcjonować całkiem inaczej niż dotychczas. Ale da światło – światło, które jest konieczne, kiedy ktoś chce przejrzeć się w lustrze. Synod diecezjalny jest zebraniem całej diecezji wokół swojego biskupa, głosem doradczym dla niego, bo to on jest za diecezję odpowiedzialny. I dlatego tak ważne i znaczące jest, że na tym niedzielnym dniu skupienia zebraliśmy się wszyscy wokół swojego Biskupa, wpatrując się w zwierciadło – Chrystusa Króla, który jest naszym Panem.

Na zakończenie tej części dnia skupienia konferencję wygłosił ks. Grzegorz Strzelczyk, Sekretarz Synodu. Na początku zwrócił uwagę na pewien problem. Kościół jest Ciałem Chrystusa, ale nie jest jeszcze Królestwem Bożym. Dlaczego jest to dla nas kłopotliwe? Bardzo byśmy chcieli już teraz, na ziemi, zobaczyć w Kościele w pełni zrealizowane Królestwo Boże, ale to jest niemożliwe. Zarówno księża, jak i świeccy – wszyscy w pewnym momencie zderzamy się z tą rzeczywistością, że zamiast Królestwa Bożego widzimy po prostu siebie nawzajem, widzimy swoje słabości, niedociągnięcia – i to może prowadzić, i często prowadzi, do frustracji. W ten sposób dochodzimy do pewnego paradoksu. Z jednej strony musimy zaakceptować fakt, że Kościół to jeszcze nie jest Królestwo Boże – tylko wtedy nie będziemy się gorszyć grzechem drugiego człowieka, bo Kościół jest dla grzeszników i z grzeszników się składa. Ale z drugiej strony właśnie do pełnej akceptacji tego stanu rzeczy nie możemy dopuścić. Oznaczałoby to poddanie się, stagnację, stwierdzenie, że nic więcej nie mogę zrobić. Kościół musi się stale rozwijać, jest rzeczywistością dynamiczną. Nie możemy dopuścić do akceptacji grzechu w Kościele, mimo że on stale jest i tu na ziemi będzie w nim obecny. Ten paradoks musi nas zmobilizować do pracy i odpowiedzialnej troski. Najpierw musimy zadbać o siebie – o swoje życie duchowe, swoją relację z Chrystusem – poprzez systematyczną modlitwę i życie sakramentalne. Następnym etapem jest troska o swoich braci. Troszczyć się o Kościół oznacza troszczyć się braci – szczególnie o tych najsłabszych, najbardziej potrzebujących. Jesteśmy wszyscy Ciałem Chrystusa i dlatego dbanie o siebie nawzajem jest takie ważne. Synod nie spowoduje tego, że staniemy się nagle Królestwem Bożym, ale może przygotować nas do tego, aby to ciało dobrze funkcjonowało w przyszłości. Ciągle musimy dążyć do tego, aby stawać się coraz bardziej Królestwem Bożym, nawet jeśli przed powrotem Chrystusa nie osiągniemy tego poziomu. To jest dla nas zadanie, które – także w czasie Synodu – musimy stale realizować.

W samo południe miała miejsce uroczysta Eucharystia w katowickiej katedrze, w czasie której wspólnie z Księdzem Arcybiskupem dziękowaliśmy za pierwszy rok synodalnych prac. A na końcu wszyscy księża i członkowie zespołów synodalnych w budynku Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego zgromadzili się – przy wyśmienitych ciastach, które przywieźli w obfitości delegaci – na świętowaniu, rozmowach, wymianie doświadczeń.

Był to niewątpliwie błogosławiony czas, który ofiarował nam nasz Pan. Pierwsza rocznica otwarcia II Synodu Archidiecezji Katowickiej to dobra okazja, aby podziękować Bogu za trud naszej pracy, za wsparcie Jego Ducha. Pamiętajmy też w naszych modlitwach o intensywnie teraz pracujących komisjach synodalnych – aby Duch Święty prowadził ich w tym odpowiedzialnym zadaniu.

Nagrania wszystkich przemówień, a także relacja fotograficzna z dnia skupienia dostępne są na stronie synodu w dziale „Dzieje się”.

PIERWSZA ROCZNICA SYNODALNYCH PRAC

Właśnie minął rok od uroczystego rozpoczęcia I etapu prac II Synodu Archidiecezji Katowickiej. 25 listopada 2012 r., w Uroczystość Chrystusa, Króla Wszechświata w katowickiej katedrze wspólnie z ks. abp. Wiktorem Skworcem prosiliśmy Ducha Świętego o przemianę naszych serc i kierownictwo w naszych rodzinach, wspólnotach kościelnych i w całej Archidiecezji.

Przez ten rok staraliśmy się w miarę naszych możliwości na bieżąco relacjonować postępy w pracach synodalnych. Po intensywnym czasie dla nas wszystkich – członków archidiecezji katowickiej – kiedy w ramach konsultacji wypełnialiśmy ankiety i dzieliliśmy się swoim doświadczeniem Kościoła, nadszedł czas na podsumowanie tego wszystkiego przez komisje tematyczne Synodu. Przez najbliższe tygodnie będziemy chcieli przybliżyć Wam pracę wszystkich komisji.

Nie wszystkie parafialne zespoły synodalne miały okazję zapoznać się z pytaniami wszystkich komisji tematycznych, ale dwie z nich zredagowały ankietę skierowaną do wszystkich członków archidiecezji katowickiej. Jedną z nich napisała Komisja ds. Świeckich. Pytania w niej zawarte dotyczyły wielu obszarów naszego życia – nie tylko związanego ze wspólnotą parafialną, ale także kwestii dotyczących naszego zaangażowania społecznego i politycznego. Główną jednak myślą, która została podkreślona przez większość respondentów jest potrzeba odnowienia życia parafialnego. Pragniemy jeszcze wyraźniejszego wyartykułowania tego, że Kościół to nie tylko instytucja, ale – przede wszystkim – żywa wspólnota ludzi. Pragniemy, aby nasze wzajemne relacje – ludzi świeckich z duszpasterzami – były żywe, oparte na zaufaniu, które wyraża się także we wzajemnej współpracy w różnych dziedzinach parafialnego życia.

Rozumienie Kościoła w wymiarze personalnym zostało także podkreślone w ankiecie Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, skierowanej do parafialnych zespołów synodalnych. Chcemy, aby Kościół był naszym domem, miejscem, gdzie zostaniemy wysłuchani, zrozumiani. Tutaj ważna jest rola duszpasterzy – często nagromadzenie obowiązków sprawia, że nie zostaje wiele czasu przeznaczonego na prywatne rozmowy duszpasterskie z parafianami. Duża część respondentów zwróciła uwagę na praktykę tzw. kolęd przedświątecznych, które odbywane są w biegu i rzadko jest czas na dłuższe odwiedziny. Innym ważnym tematem jest kwestia wyjścia do tych, którzy z różnych powodów oddalili się od swojej wspólnoty parafialnej, od Kościoła w ogóle. Troszcząc się o potrzeby tych osób, powinniśmy zastanowić się nad sposobami wychodzenia do nich. Trudno oczekiwać, że dzisiaj – w świecie, w którym żyje się coraz szybciej – ludzie oddaleni od Boga sami zdecydują się na wejście do Kościoła. Dookoła otacza nas tyle impulsów, że często Chrystus schodzi na dalszy plan, jest prawie niedostrzegany – musimy więc podjąć starania, aby wyjść do tych ludzi z konkretną propozycją, pokazać, że Kościół jest miejscem dla każdego. Nad tym, jak to realizować w naszym lokalnym Kościele, zastanawia się Komisja ds. Nowej Ewangelizacji, o której napiszemy w następnych artykułach.

Ostatni rok był niewątpliwie czasem intensywnej pracy – nie tylko w jej formalnym znaczeniu, ale także tej pracy wewnętrznej, która dokonywała się w naszych sercach i umysłach. Stale więc prośmy Ducha Świętego, aby pobudzał do odnowy nas samych i wspólnot, w których działamy. W niedzielę – 24 listopada br., mieliśmy wyjątkową do tego okazję. Ksiądz Arcybiskup zaprosił wszystkich wiernych Archidiecezji, aby przybyli do katowickiej katedry. W samo południe wspólnie podziękowaliśmy za ten wspólnie przeżyty rok i poprosiliśmy Chrystusa, Króla Wszechświata o dalsze łaski i dary Ducha. Na Eucharystię tą szczególnie zaproszenie otrzymały zespoły synodalne – była ona częścią dnia skupienia dla ich członków.

OMÓWIENIE PRAC NA NAJBLIŻSZE MIESIĄCE

Okres wakacyjny dla wszystkich zaangażowanych z dzieło Synodu był czasem oddechu i nabrania sił do dalszej pracy. Warto przyjrzeć się temu, co czeka nas w najbliższych tygodniach i miesiącach.

W ostatnich tygodniach przed wakacjami główne prace synodalne poświęcone były wypełnianiu ankiet, które przygotowały komisje tematyczne. Do końca czerwca zespoły synodalne i różne grupy respondentów dzieliły się swoim doświadczeniem dotyczącym poszczególnych obszarów życia Kościoła, a już na początku lipca komisje otrzymały wyniki ankiet. Teraz mają czas na to, aby je przeanalizować, wyciągnąć wnioski i wytworzyć wstępny spis zagadnień, które powinny stać się tematem obrad fazy plenarnej Synodu.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że celem ankiet nie było jednoznaczne określenie tematyki synodalnych obrad. Głosy tam zawarte są dla komisji ważnym sygnałem, ale – z czysto praktycznej strony – nie byłoby możliwe podjęcie wszystkich poruszonych tam wątków. Zresztą część głosów dotarła także do komisji inną drogą – od samego początku funkcjonowania Sekretariatu docierały maile, listy tradycyjne, telefony czy wpisy na forach internetowych. Komisje więc mają teraz bardzo ważne zadanie, aby wybrać te tematy, które są naprawdę ważne i którym Synod powinien się zająć. Ostateczna decyzja, zgodnie z normami prawa kanonicznego, należy do Księdza Arcybiskupa, ale materiały zgromadzone przez komisje będą dla niego dużą pomocą. Dlatego prosimy o szczególną modlitwę za członków komisji i za Arcybiskupa.

Oprócz ankiet, bazą do opracowywania tematów i propozycji będą dokumenty i uchwały dwóch synodów – I Synodu Diecezji Katowickiej, którego polecenia formalnie obowiązują w diecezji, oraz II Polskiego Synodu Plenarnego. W przypadku synodu katowickiego, komisje muszą przyjrzeć się temu, jak realizowane są jego uchwały, które z zaleceń być może już nie mają, w obecnej rzeczywistości, racji bytu itd. Decyzje II Synodu Plenarnego są zaś ważną wskazówką co do działań i kierunków duszpasterskich w diecezjach.

Jednym z istotniejszych celów Synodu jest uporządkowanie prawa diecezjalnego. To kolejna sprawa, nad którą pracuje obecnie Sekretariat, komisje i Zespół Legislacyjny. Ich zadaniem jest przejrzenie wszystkich uchwał i zarządzeń, które obowiązują obecnie w diecezji. Efektem tej pracy ma być ustalenie, które z aktów wymagają przepracowania, poprawek itd.

Krótko mówiąc najbliższe miesiące to czas wzmożonej pracy dla komisji synodalnych. Nie znaczy to jednak, że parafialne, internetowe i inne zespoły synodalne nie mogą nic robić. Co prawda dla nich czas pierwszych konsultacji już się skończył, a kolejny dopiero na wiosnę przyszłego roku, ale warto wykorzystać najbliższe miesiące na zadbanie o pogłębienie świadomości tego, czym jest Kościół w Bożym planie zbawienia. Do wszystkich zespołów dotarły jakiś czas temu konspekty spotkań formacyjnych dotyczące tajemnicy Kościoła (są one także dostępne na synodalnej stronie w zakładce Synod! / Materiały do pobrania). Zachęcamy więc do organizowania spotkań formacyjnych zespołów synodalnych. Może to zaowocować wiosną, gdy nastąpi drugi etap konsultacji.

Państwa pamięci modlitewnej polecamy wszystkie osoby zaangażowane w dzieło Synodu, a przede wszystkim członków komisji tematycznych, prosząc o światło Ducha Świętego na czas prac.

KOLEJNY ETAP SYNODALNYCH PRAC ZA NAMI

W maju i czerwcu zachęcaliśmy wszystkich do wypełniania ankiet przygotowanych przez komisje i podkomisje synodalne. Mówiliśmy o etapie konsultacji, którego celem było wsłuchanie się w głos całej Archidiecezji w kwestiach, które mogą zostać podjęte w trakcie głównego etapu Synodu, czyli na sesjach plenarnych.

Obecnie ten etap mamy już za sobą. Był to czas wytężonej pracy wszystkich powołanych zespołów – synodalnych, internetowych, innych, a także osób zaangażowanych na forach internetowych oraz pozostałych, które w jakiś sposób zaangażowane są w posługę Kościołowi lokalnemu. Już teraz wszystkim tym, którzy włączyli się w to dzieło – bardzo serdecznie dziękujemy!

Na początku maja br. ankiety otrzymały parafialne zespoły synodalne. Każdy zespół miał za zadanie odpowiedzieć na pytania z ankiet przygotowanych przez dwie różne komisje tematyczne. Następnie także wszyscy prezbiterzy archidiecezji katowickiej oraz członkowie pozostałych zespołów – internetowych i innych – zostali poproszeni o podzielenie się swoim doświadczeniem, dotyczącym wybranego obszaru życia Kościoła. Jak już wspominaliśmy wcześniej każda powołana „komórka” synodalna zajmowała się jedynie dwoma lub trzema zagadnieniami, z wyjątkiem ściśle określonych grup respondentów, którzy opowiadali o swojej pracy. Byli to np. ministranci, organiści, kościelni, nadzwyczajni szafarze Komunii św., animatorzy przygotowujący do bierzmowania, alumni Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego i ich rodzice, wybrani nauczyciele, uczniowie gimnazjalni i ponadgimnazjalni itd. Łącznie przygotowano ponad 50 ankiet.

Prawie wszystkie ankiety można było wypełniać drogą elektroniczną. Dwie z nich – przygotowane przez Komisję ds. Świeckich i Podkomisję ds. Głoszenia Słowa Bożego – mógł wypełnić każdy wierny archidiecezji katowickiej. Wyniki tych ankiet, za zgodą ks. abp. Wiktora Skworca, zostały podane do wiadomości publicznej (zapraszamy na stronę Synodu: synodkatowice.pl). Część ankiet dotarła do respondentów drogą tradycyjną – chodzi głównie o nauczycieli, uczniów i ich rodziców – i trzeba je było ręcznie wprowadzić do systemu komputerowego. Nie udałoby się to, gdyby nie wolontariusze – głównie uczniowie i studenci – którzy poświęcili swój wolny czas i spędzili kilkadziesiąt godzin na tej dość żmudnej pracy. Bardzo gorąco im wszystkim dziękujemy!

Sekretariat Synodu przekazał wyniki z ankiet członkom wszystkich komisji, aby te mogły – już po wakacyjnej przerwie – przystąpić do dalszych prac. Na czym będą one polegały? Do wiosny 2014 r. każda z komisji – na podstawie głosów wiernych, zebranych m.in. za pośrednictwem ankiet – opracuje zakres szczegółowych zagadnień, którymi miałby się zająć Synod w zasadniczej, plenarnej części prac. W oparciu o dokumenty przygotowane przez komisje, ostateczną decyzję co do przedmiotu prac Synodu podejmie Ksiądz Arcybiskup. Za rok odbędzie się więc kolejny etap szerokich konsultacji. Tym razem zespoły synodalne wyrażać będą swoje opinie na temat ustalonych już tematów i propozycji zmian – jeszcze zanim rozpoczną się sesje plenarne.

Ale ten etap dopiero przed nami. Teraz – po intensywnym czasie dla zespołów synodalnych i wszystkich wiernych – czas na pracę komisji i podkomisji. Przed nimi analiza ankiet oraz przygotowanie propozycji zagadnień, które powinny zostać podjęte w głównej fazie Synodu – prace te mogą mieć spory wpływ na życie i funkcjonowanie naszego lokalnego Kościoła. Prośmy więc dla nich o dary Ducha Świętego i otwarcie na Jego kierownictwo.

OPOWIEDZ NAM O SWOIM DOŚWIADCZENIU… WYPEŁNIJ ANKIETĘ!

II Synod Archidiecezji Katowickiej wszedł niedawno w etap konsultacji. Pisaliśmy już o ankietach, które wypełniają wszystkie zespoły synodalne – parafialne, internetowe, inne… Ale nie tylko osoby, które należą do jakiejś formalnej grupy synodalnej mogą opowiedzieć nam o swoim doświadczeniu.

Wszystkie ankiety komisji tematycznych zostały już zatwierdzone przez Komisje Główną oraz rozesłane do poszczególnych adresatów. Wśród nich, oprócz zespołów synodalnych, znaleźli się: księża, osoby konsekrowane, katecheci, nauczyciele i uczniowie wybranych szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z rodzicami oraz inni świeccy w jakiś sposób zaangażowani w Kościele (m.in. organiści, szafarze Komunii św., ministranci), którzy otrzymali ankiety, dotyczące różnych obszarów ich życia, posługi, pracy, relacji z innymi...

Są jednak takie tematy, które dotyczą nas wszystkich, niezależnie od pełnionej funkcji. Według definicji synod – jako ciało doradcze biskupa – teoretycznie mógłby składać się ze wszystkich członków diecezji. I, choć zorganizowanie takiego spotkania jest raczej nierealne, to możemy włączyć się w to dzieło. W jaki sposób? Od kilku dni każdy wierny archidiecezji katowickiej ma możliwość podzielenia się swoją opinią na dwa tematy. Pierwszy z nich dotyczy głównie głoszonych w parafii homilii – chodzi pytania o tematykę homilii, ich długość, odpowiedniość (na ile np. księża trafiają w aktualne problemy/potrzeby parafian). Można też wyrazić opinię na temat sposobów docierania do osób niewierzących itp. Ankieta ta została przygotowana przez Podkomisję ds. Głoszenia Słowa Bożego. Drugi kwestionariusz, opracowany przez Komisję ds. Świeckich, dotyczy szeroko pojętej sytuacji osób świeckich – ich zaangażowania w Kościele, możliwości współpracy z księżmi itp. Ankieta podzielona jest na kilka obszarów zagadnień (duszpasterstwo świeckich, formacja, wymiar duchowy i instytucjonalny ich posługi, aktywność społeczno-polityczna oraz zawodowa, duchowość). Niektóre z przykładowych pytań: Jak należy realnie wykorzystać potencjał ludzi świeckich w pracy duszpasterskiej w parafii? W jakich dziedzinach należy przede wszystkim pogłębić intelektualną formację świeckich w parafii? Jak oceniasz możliwości zaangażowania się w życie Twojej parafii? Większość pytań jest zamkniętych, ale są też takie, w których można szerzej wypowiedzieć się na dany temat.

I teraz najważniejsza informacja: jak i gdzie można wypełnić ankiety? Można to uczynić tylko w formie elektronicznej – wystarczy wejść na stronę ankiety.synodkatowice.pl i tam z listy wszystkich ankiet wybrać pierwszą i drugą pozycję. Program pozwala zapisywać także częściowo wypełnione ankiety, co daje możliwość odpowiadania „na raty”. Kwestionariusze aktywne będą do dn. 25 czerwca br. do godz. 22⁰⁰.

Zapraszamy więc wszystkich do opowiedzenia nam o swoim doświadczeniu. Gorąco do tego zachęca ks. abp Wiktor Skworc w specjalnie na tę okazję nakręconym krótkim filmie (do zobaczenia na stronie synodkatowice.pl lub na facebooku), który zawiera także instrukcję do ankiet. Prośmy o światło Ducha Świętego dla wszystkich wypełniających ankiety – zarówno zespołowo jak i indywidualnie.

Bezpośredni link do filmu:
www.youtube.com/watch?v=Eac8BMT_EWw
Bezpośrednie linki do ankiet:
www.ankiety.synodkatowice.pl/index.php/627356
www.ankiety.synodkatowice.pl/index.php/389974

NOWY ETAP PRAC SYNODALNYCH

Dzięki pomocy Ducha Świętego wchodzimy – jako Kościół katowicki – w kolejny etap prac synodalnych. W ostatnim tekście pisaliśmy o intensywnych pracach komisji tematycznych. Opracowywały one pytania do ankiet, które miały stać się przedmiotem obrad poszczególnych zespołów synodalnych, grup, wspólnot, innych adresatów…

I właśnie teraz rozpoczynamy czas, w którym wszystkie powołane zespoły – parafialne, internetowe, inne, a także konkretni adresaci – będą mogli wyrazić swoją opinię, „co do spraw, które są ważne dla życia naszego Kościoła lokalnego, a komisjom tematycznym mają ułatwić dokonanie (…) diagnozy” (List ks. abp. Wiktora Skworca do zespołów synodalnych). Dlaczego to takie ważne?

Możliwość wypowiedzenia się tak wielu osób pomoże jak najlepiej uchwycić „bogactwo i złożoność życia Kościoła oraz wynikającą z tego wielość zagadnień”, którymi Synod powinien się zająć. Jest to etap konsultacji przygotowawczych, o którym mówi watykańska Instrukcja o synodach diecezjalnych. Jako że ma on umożliwić wszystkim wiernym diecezji wyrażenie swoich pragnień, myśli i opinii na tematy związane z życiem Kościoła lokalnego, może się zdarzyć, że nie wszystkie poruszone zagadnienia zostaną w późniejszych pracach Synodu wzięte pod uwagę – ze względów teologicznych, prawnych bądź praktycznych po prostu. Nie oznacza to jednak, że nie warto się wypowiadać. Rozmowa na tematy, które są dla nas ważne – nawet jeśli dotyczą spraw, co do których synod diecezjalny nie może podejmować decyzji – może okazać się owocnym czasem dla całej wspólnoty. Będzie ważne także dla Księdza Arcybiskupa, bo dzięki tym głosom będzie miał możliwość lepiej poznać stan Kościoła, któremu przewodzi.

Co nas więc czeka w najbliższych tygodniach i jak to będzie „technicznie” wyglądało? Na przełomie kwietnia i maja do zespołów synodalnych zostały wysłane ankiety. Do końca czerwca br. ich członkowie będą zastanawiać się nad otrzymanymi pytaniami – ważne, aby zespoły wypracowały odpowiedzi wspólnie – pomoże to wtedy jak najlepiej zdiagnozować sytuację w Archidiecezji. Każdy zespół obradował będzie nad jednym zagadnieniem głównym – ankietą jednej komisji tematycznej – i jednym pomocniczym. Dzięki takiemu rozwiązaniu można było zadać sporo pytań – w niektórych przypadkach bardzo szczegółowych, bez obawy, że zespoły nie podołają zadaniu. W kolejnej fazie Synodu, czyli w przyszłym roku, zespoły otrzymają całość materiału, ale już po wstępnym sformułowaniu przez komisje konkretnych tematów.

Synod diecezjalny jest najważniejszym ciałem doradczym biskupa i właśnie teraz jest dla zespołów czas ich doradzania, czas na szczere i otwarte głosy, zarówno o sprawach przyjemnych i dobrych, jak i o tych trudnych i czasem niezrozumiałych w naszych wspólnotach.

Żeby jednak te dyskusje nie były jedynie ludzkim dziełem i aby zaproponowane rozwiązania były trwałe i zgodne z wolą Bożą, potrzebna jest pomoc Jego Ducha. Prosimy więc – w imieniu Księdza Arcybiskupa – o gorącą modlitwę w intencji tego dzieła, o otwarcie naszych serc i umysłów na działanie Ducha Świętego. A wszystkich członków zespołów – poza modlitwą, o gorące zaangażowanie w refleksję, owocną dyskusję i pracę nad ankietami.

CO NOWEGO W SYNODZIE?

W poprzednim tekście zachęcaliśmy do czynnego zaangażowania się w prace synodalne, w ramach różnych inicjatyw – zespołów: parafialnych, młodzieżowych, internetowych bądź „innych” lub na forum internetowym. Te pierwsze już są w przeważającej części powołane – i jest w nich ponad pięć tysięcy osób – ale nadal jest możliwość zgłaszania się do pozostałych (wszelkie szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej Synodu).

Na czym będzie polegała praca wszystkich zespołów? W ciągu ostatnich tygodni komisje synodalne przygotowywały – zbliżamy się do końca tego etapu – ankiety, które będą podstawą do prac zespołów synodalnych. Pierwszym zadaniem wszystkich powołanych zespołów będzie po prostu odpowiedź na zawarte w nich pytania. O jakie pytania i jakie odpowiedzi chodzi?

Oczywiście nie mówimy tu o czymś w rodzaju „egzaminu”, czy sprawdzenia wiedzy z zakresu działalności diecezji. Każda z komisji i podkomisji pracuje nad określonym wycinkiem życia naszego lokalnego Kościoła. Np. Podkomisja ds. Głoszenia Słowa Bożego zajmuje się m.in. sposobem głoszenia homilii, tym, jak odbierane są one przez wiernych – padnie zatem pytanie, czy są rzeczy, które można poprawić, albo które pomysły należy rozpowszechnić szerzej? Komisja ds. Duszpasterstwa Liturgicznego będzie chciała usłyszeć opinię dotyczącą różnych kwestii związanych ze sprawowaniem liturgii – np., czy w parafii istnieje specjalna msza niedzielna dla dzieci? Jaka jest jakość posług liturgicznych – organisty, lektorów, ministrantów…? Wszystkie utworzone zespoły są „ciałami konsultacyjnymi Synodu” – wypowiadając się w poszczególnych kwestiach pomagają uchwycić rzeczywisty stan całej Archidiecezji.

Ale nie tylko zespoły synodalne będą dzielić się swoim doświadczeniem Kościoła. Niektóre komisje, te bardziej „specjalistyczne” będą prosić o opinię konkretnych odbiorców. Np. dla Komisji ds. Katechezy i Wychowywania Katolickiego ważne będzie wysłuchać opinii katechetów, a także rodziców dzieci, które na katechezę uczęszczają. Inna komisja – ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego swoje ankiety wystosuje do tych parafii, na terenie których są Kościoły czy wspólnoty innych wyznań.

Z 16 komisji i 2 podkomisji uzbiera się całkiem spora liczba pytań, dlatego nie jest możliwe, aby każdy zespół odpowiadał na wszystkie. Internetowe oraz „inne” zespoły synodalne są już z góry bardziej lub mniej tematyczne – będą więc zastanawiały się nad swoim doświadczeniem Kościoła w interesującym ich aspekcie. Inaczej jest z zespołami parafialnymi – tu Archidiecezja zostanie podzielona na grupy parafii, tak aby jeden zespół mógł się skupić na jednym lub dwóch problemach.

Większość odbiorców otrzyma ankiety pod koniec kwietnia 2013 i do końca czerwca będą proszeni o udzielenie odpowiedzi. Pamiętajmy w naszych modlitwach zarówno o członkach komisji, którzy nadal intensywnie pracują nad kwerendami, jak i o nas wszystkich zaangażowanych w różne zespoły, czy pełniący inne funkcje w parafiach – aby Duch Święty pomógł nam spojrzeć w prawdzie na nasze lokalne wspólnoty i wzbudził w nas poczucie odpowiedzialności zań.

MOŻLIWOŚCI ZAANGAŻOWANIA W PRACE SYNODALNE – PODSUMOWANIE

Kilka ostatnich artykułów poświęciliśmy na prezentację możliwości czynnego zaangażowania się w prace II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Mówiliśmy o parafialnych, młodzieżowych i innych zespołach synodalnych, forach dyskusyjnych Synodu oraz internetowych zespołach synodalnych.

Obecnie wszystkie z wymienionych rodzajów zespołów są w trakcie powoływania, dlatego wszystkich bardzo prosimy o modlitwę w tej intencji. Niedawno do ruchów i stowarzyszeń kościelnych działających na terenie Archidiecezji został wysłany list, w którym zachęcamy do angażowania się poprzez zakładanie zespołów synodalnych. Zachęcamy też do tego wszystkich tych, którzy – nawet jeśli nie są członkami ruchów czy stowarzyszeń – chcą czynnie włączyć się w parce Synodu.

Przypominamy, że – aby powołać „inny” zespół synodalny – należy wypełnić formularz zgłoszenia (można go pobrać ze strony synodkatowice.pl, w zakładce SYNOD / Kto tworzy Synod / Zespoły synodalne) i przesłać go na adres Sekretariatu Synodu. Podobna procedura obowiązuje w przypadku chęci przynależenia do internetowego zespołu synodalnego, z tą różnicą, że tutaj zgłasza się indywidualnie (formularz także dostępny na synodkatowice.pl). Natomiast osoby, które nie chcą formalnie włączać się w prace zespołów, a chcą podzielić się swoimi opiniami lub podyskutować z innymi – zapraszamy na fora internetowe Synodu (most.synodkatowice.pl). Co dzieje się na forach można podejrzeć bez zakładania konta, jednak jest ono wymagane, by uczestniczyć w dyskusji – odpowiedzialność za Kościół łączyć się musi z odpowiedzialnością za słowo. Konta założone w ramach internetowych zespołów synodalnych pozwalają też na uczestnictwo w dyskusji na forach (system jest w pełni zintegrowany). Co ciekawe – w dyskusji na niektórych forach obecni są także członkowie synodalnych komisji...

Wszystkie powołane zespoły są – zgodnie z Regulaminem – pomocniczymi ciałami konsultacyjnym Synodu i już niedługo będą miały za zadanie odpowiedzieć na pytania zredagowane przez komisje tematyczne. Komisje właśnie kończą przygotowanie ankiet, które następnie zostaną przekazane do zespołów. Dzięki temu, że na pytania odpowiadać będzie wiele osób, a formułowanie odpowiedzi będzie poprzedzone dyskusją w zespołach, mamy nadzieję, że komisje otrzymają cenny materiał do dalszych prac – zarówno diagnozę obecnej sytuacji, jak i propozycje rozwiązań, które warto zaproponować całej Archidiecezji.

Zachęcamy wszystkich do angażowania się w dzieło Synodu, przede wszystkim poprzez modlitwę, a także – w ramach możliwości – także przez aktywne uczestnictwo w zespole lub na forum internetowym.

INTERNETOWE ZESPOŁY SYNODALNE

Prace w ramach II Synodu Archidiecezji Katowickiej powoli nabierają tempa. Poszczególne komisje tematyczne rozpoczęły już swoją działalność, powstają też parafialne zespoły synodalne (o których mowa była w poprzednich artykułach) i aktywnie działają fora internetowe. Czas na zaprezentowanie kolejnej możliwości bezpośredniego włączenia się w prace Synodu.

Chodzi o internetowe zespoły synodalne (IZS), których zasady funkcjonowania – zgodnie z Regulaminem Synodu – zostały ogłoszone w miesiąc po uroczystym otwarciu Synodu. Zespoły te mają dać szansę na uczestnictwo w pracach Synodu tym wszystkim, którzy nie mogą się włączyć w prace zespołów działających "w realu". Ich funkcjonowanie opiera się na wykorzystaniu oprogramowania do współpracy na odległość (platforma e-learningowa moodle).

Jak zostać członkiem internetowego zespołu synodalnego? Na początek trzeba odwiedzić naszą stronę internetową: synodakatowice.pl i w dziale: SYNOD / Kto tworzy synod? / Zespoły synodalne kliknąć w zakładkę: „Internetowe zespoły synodalne” (albo wrzucić w Google „internetowe zespoły synodalne”). Tam, po pierwsze, znajduje się tekst Regulaminu IZS, z którym należy się zapoznać przed podjęciem decyzji o zgłoszeniu do zespołu. Następnie trzeba pobrać i wypełnić deklarację, w której – prócz naszych danych – wpisujemy, z jakimi komisjami chcielibyśmy współpracować. Z wypełnioną deklaracją należy się udać do własnego duszpasterza po potwierdzenie przynależności do danej parafii. Ten ostatni element jest istotny, bo w synod diecezjalny mogą być zaangażowane osoby tylko z tej diecezji, w której synod się odbywa. Potem można już założyć konto na stronie most.synodkatowice.pl i czekać na nadanie uprawnień oraz dalsze instrukcje.

Wypełniony formularz należy przesłać pocztą na adres Sekretariatu Synodu. Niektórym może wydawać się dziwne, że internetowy zespół powoływany jest drogą tradycyjną. Należy jednak pamiętać, że synod jest uczestnictwem konkretnych osób, a IZS są oficjalnymi komórkami wspierającymi prace synodalne i nie można włączyć się w nie anonimowo.

Członkiem internetowego zespołu synodalnego może zostać każdy członek Archidiecezji, pod warunkiem, że nie jest już członkiem parafialnego, młodzieżowego, czy innego zespołu synodalnego (o tym ostatnim rodzaju zespołów mowa będzie w następnym artykule). Każdy internetowy zespół synodalny może składać się z maksymalnie 15 osób, a podziału dokonuje Sekretariat Synodu Na podstawie wypełnionych deklaracji – w oparciu o wpisane zainteresowania – zgłoszeni zostają przydzieleni do poszczególnych grup oraz wyłoniony zostaje przewodniczący.

A jakie są zadania IZS? Zgodnie z Regulaminem należą do nich głównie:

• refleksja, z punktu widzenia indywidualnego doświadczenia członków, nad zagadnieniami wskazanymi na danym etapie prac przez Sekretariat Synodu;
• formułowanie wniosków odnoszących się do organizacji życia religijnego w Archidiecezji;
• promowanie wiedzy o pracach Synodu w środowisku życia członków IZS;
• modlitwa za Kościół lokalny i dzieło Synodu.

Sekretariat Synodu będzie przekazywał zespołom odpowiednie materiały do konsultacji – zespoły będą odpowiadać wyrażając opinie, sugestie itd. Pierwszy etap takich konsultacji będzie miał miejsce wiosną 2013 roku, drugi najprawdopodobniej wiosną 2014 roku.

Zapraszamy wszystkich chętnych do aktywnego włączania się w prace Synodu poprzez członkostwo w internetowych zespołach synodalnych, których – zarówno składy, jak i dalszą pracę – polecamy Państwa pamięci modlitewnej.

DZIEJE SIĘ W SYNODZIE…

II Synod katowickiego Kościoła został uroczyście inaugurowany, wielu może więc zadać pytanie: co dzieje się teraz? Ostatnio pisaliśmy o parafialnych zespołach synodalnych – jaka jest ich rola w dziele całego Synodu. Tym razem chcemy polecić Państwa pamięci dwie kwestie.

Pierwszą z nich jest obecna praca komisji synodalnych. Większość z nich odbyła już swoje pierwsze spotkania. Na obecnym etapie prac wszystkie komisje zastanawiają się nad zestawami pytań, które powinny zostać skierowane do zespołów synodalnych w parafiach, księży, katechetów itd., a które posłużą, z jednej strony, do zdiagnozowania obecnej sytuacji naszego Kościoła, z drugiej – do zbudowania wizji jego życia na przyszłość (cały schemat był pokrótce opisany w tekście dotyczącym parafialnych zespołów synodalnych – można go pobrać ze strony Synodu: http://synodkatowice.pl w zakładce: Synod / Materiały do pobrania). Ostatecznym terminem tego pierwszego etapu prac komisji jest koniec lutego przyszłego roku. Potem, po przejrzeniu przez Komisję Główną Synodu, ankiety zostaną przekazane do wypełnienia i zacznie się pierwszy etap szerokich konsultacji. Prace komisji polecamy zatem gorąco Państwa modlitewnej pamięci.

Druga kwestia dotyczy obszaru, w który można się zaangażować nie tylko modlitwą. 3 grudnia br. zostały otwarte internetowe fora dyskusyjne Synodu (wejście przez stronę synodkatowice.pl w dziale „dołącz / rozmawiaj!”). Tą drogą można podzielić się własnym doświadczeniem Kościoła, zasygnalizować problemy lub wskazać rozwiązania, które warto naśladować. Każda z 16 komisji i 2 podkomisji ma swoją własną przestrzeń do dyskusji. Serdecznie zapraszamy wszystkich do rozmowy. W perspektywie najbliższych tygodni warto zastanowić się wspólnie nad pytaniami, jakie komisje powinny umieścić we wspomnianych wyżej ankietach – o co trzeba zapytać? Wszystkie fora moderowane są przez wolontariuszy – osoby angażujące się w różny sposób w swoich wspólnotach parafialnych, część z nich jest także w trakcie lub po studiach teologicznych. Moderatorzy mogą więc pomóc w rozwianiu ewentualnych wątpliwości dotyczących przepisów kościelnych bądź też kwestii teologicznych. Treść forów można przeglądać także bez zakładania konta w systemie – rejestracja jest jednak wymagana, by móc dzielić się własnymi opiniami.

Serdecznie zapraszamy zatem do włączenia się w rozmowę o naszym Kościele, a także objęcia pamięcią modlitewną prac komisji synodalnych.

PARAFIALNE ZESPOŁY SYNODALNE

Powoli ruszają prace II Synodu Archidiecezji Katowickiej. W związku z tym również w parafiach już wkrótce zostaną powołane parafialne zespoły synodalne, które pomagać będą komisjom Synodu wsłuchiwać się w głos Ducha Świętego.

Zgodnie z Regulaminem II Synodu (§ 27-33), w skład parafialnego zespołu synodalnego wchodzą: członkowie parafialnej rady duszpasterskiej, katecheci świeccy posługujący na terenie danej parafii, nadzwyczajni szafarze Komunii świętej, liderzy ruchów i stowarzyszeń katolickich oraz inne osoby, wskazane przez parafialną radę duszpasterską. Parafialne zespoły synodalne są podstawowymi ciałami konsultacyjnymi Synodu. Dzięki ich pomocy poszczególne komisje tematyczne będą mogły poznać doświadczenia i wypracować praktyczne rozwiązania służące poprawie funkcjonowania parafii i diecezji. Dlatego bardzo ważne jest, aby wśród członków zespołu znalazły się osoby posługujące w różnych dziedzinach – księża, katecheci szkolni, nadzwyczajni szafarze itd. Ich wiedza „z doświadczenia” będzie bardzo pomocna w diagnozowaniu obecnego stanu duszpasterskiego i proponowaniu wizji na przyszłość.

W praktyce współpraca zespołów parafialnych z komisjami synodalnymi będzie wyglądać następująco:

• Do końca lutego 2013 r. wszystkie komisje wypracowują kwerendy, czyli listy pytań, które zamierzają poddać pod dyskusję. Trafią one do zespołów parafialnych (jeden będzie pracować na pytaniami 1-3 komisji).
• W marcu rozpoczyna się właściwa praca zespołów, które – na podstawie własnych doświadczeń – zredagują odpowiedzi na zadane pytania.
• Efekty ich prac przesyłane będą z powrotem do komisji tematycznych, które stworzą syntezę z przesłanych propozycji, zawierającą propozycje zasad, wedle których należy porządkować dany wymiar życia Kościoła katowickiego (do końca października 2013r.).
• astępnie wszystko przeanalizuje Komisja Główna. Ta – we współpracy z Zespołami Teologicznym i Legislacyjnym – wprowadzi swoje poprawki, sprawdzi, czy coś ważnego nie zostało pominięte i ponownie przekaże materiał do komisji (grudzień 2013r.).
• Stamtąd wszystkie propozycje zostaną ponownie przesłane do zespołów parafialnych (luty-kwiecień 2014.). W oparciu o te drugie konsultacje powstaną projekty dokumentów, które będą przedmiotem obrad fazy plenarnej – ostatniego etapu Synodu.

Oprócz parafialnych zespołów synodalnych mogą też powstawać inne rodzaje zespołów wspomagających zadania komisji tematycznych Synodu. Jednym z nich są młodzieżowe zespoły synodalne. W parafiach, gdzie jest dużo aktywnej młodzieży, działają duszpasterstwa akademickie albo inne grupy, zrzeszające młodych ludzi, warto skorzystać także z ich pomocy. W ramach takiego zespołu mogą znaleźć się członkowie z jednej lub kilku parafii, a przewodniczącym powinien zostać ksiądz, który faktycznie współpracuje z młodzieżą.

Drugą możliwością są tzw. inne zespoły synodalne, które – podobnie jak młodzieżowe – mogą zrzeszać osoby należące do kilku parafii. Zespoły te mogą powstać np. w ramach duszpasterstw specjalistycznych, różnych stowarzyszeń, ruchów itp.

Powstaną także – po przygotowaniu odpowiedniego regulaminu – internetowe zespoły synodalne. O nich napiszemy szczegółowo niebawem.

Serdecznie zapraszamy wszystkich do aktywnego uczestnictwa w pracach Synodu i objęcia pamięcią modlitewną najbliższych prac (pierwsze spotkania komisji tematycznych, które mają zaowocować wypracowaniem wspomnianych kwerend).

II SYNOD KATOWICKIEGO KOŚCIOŁA OTWARTY!

W niedzielę, 25 listopada br., w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, ks. abp Wiktor Skworc uroczystą Mszą św. rozpoczął II Synod Archidiecezji Katowickiej. Wcześniej, w Auli Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego, miało miejsce rozdanie dekretów poszczególnym członkom i konsultorom komisji synodalnych.

Na samym początku spotkania w gmachu Wydziału Teologicznego, po wspólnym odmówieniu modlitwy Adsumus, Ksiądz Arcybiskup podpisał Dekret zwołujący II Synod katowickiego Kościoła. Podziękował także Zespołowi Presynodalnemu, który był odpowiedzialny za przebieg prac na wstępnym etapie przygotowań do otwarcia Synodu. Po rozdaniu dekretów, wszyscy obecni przeszli do Archikatedry Chrystusa Króla, gdzie o godz. 12:00 odprawiona została uroczysta Eucharystia. Przewodniczył jej ks. abp Wiktor Skworc, a wśród koncelebransów, oprócz ponad dwustu księży archidiecezji, byli m.in: ks. abp senior Damian Zimoń, ks. abp Szczepan Wesoły, wieloletni koordynator duszpasterstwa emigracyjnego oraz ks. bp Józef Kupny.

W dniu otwarcia – oprócz 16 komisji i 2 podkomisji tematycznych – zostały powołane: Komisja Główna pod przewodnictwem Księdza Arcybiskupa, Zespół Teologiczny, z przewodniczącym ks. prof. Jerzym Szymikiem oraz Zespół Legislacyjny prowadzony przez Kanclerza Kurii Metropolitalnej, ks. dr. Adama Pawlaszczyka. Te trzy ciała mają za zadanie nadzorować i koordynować prace wszystkich komisji synodalnych, z uwzględnieniem ich szczególnej specyfiki. Członkowie Zespołu Teologicznego czuwać będą nad teologiczną poprawnością tekstów, zaś Zespół Legislacyjny dbał będzie o odpowiednie sformułowania prawne.

Synod został otwarty, nasuwa się więc pytanie: co dalej? Wszystkie prace synodalne mają się zakończyć – wedle optymistycznego scenariusza – w listopadzie 2015 r. Przez te trzy lata czeka nas wytężona praca. Nie dotyczy ona jedynie osób czynnie zaangażowanych w dzieło Synodu. Ks. abp Wiktor Skworc w homilii na rozpoczęcie Synodu po raz kolejny przypominał o odpowiedzialności nas wszystkich – wiernych archidiecezji katowickiej – za kształt naszego lokalnego Kościoła. Wskazał także na główne zadanie Synodu, którym powinna być „chrysto-logiczna” odnowa życia naszego Kościoła diecezjalnego. Odnowa ta winna wyrażać się – nade wszystko – w głębokiej „reformie” nas samych: w uporządkowaniu spraw własnego sumienia, w procesie szczerego nawrócenia. Chodzi o nieustanne trwanie w przestrzeni łaski Bożej, a także o coraz skuteczniejsze zaradzanie potrzebom – duchowym i materialnym – naszych bliźnich. Odważne i autentyczne świadectwo życia opartego na wierze, jest dziś pilnie potrzebne Kościołowi; całemu społeczeństwu i Ojczyźnie!

Jednym z podstawowych warunków, jaki musi zostać spełniony, aby obrady Synodu były sprawne i owocne jest dostateczna ilość modlitwy – podkreślił Ksiądz Arcybiskup. Prosimy więc wszystkich o modlitwę w intencji II Synodu, przede wszystkim o światło Ducha Świętego dla przewodniczących, członków oraz konsultorów wszystkich komisji i zespołów synodalnych.

Zapraszamy także na naszą nową stronę internetową (pod starym adresem): synodkatowice.pl, gdzie znajdziecie Państwo fotorelację z otwarcia II Synodu.